Słownik biograficzny

Baranowski, Leonard (1886–?) – kierownik Sądu Grodzkiego w Elblągu w okresie 27.11.1945 – 31.05.1950 Autor: Krzysztof Kwasucki

Wśród tych, którym przyszło pracować w pionierskim okresie elbląskiego sądownictwa, szczególne miejsce zajmuje sędzia Leonard Baranowski. To wyróżnienie staje się oczywiste, gdy prześledzi się jego drogę życiową i zawodowe wyzwania związane z tworzeniem organów władzy sądowniczej. Mierzył się z tym zadaniem dwukrotnie po zakończeniu największych kataklizmów dziejowych, I wojny światowej i wojny z bolszewikami oraz II wojny światowej. Po raz pierwszy, na Wołyniu, gdy w latach 1920–1923 kierował Urzędem Prokuratora Sądu Okręgowego w Łucku. Po raz drugi, gdy w latach 1945–1950 pełnił funkcję kierownika Sądu Grodzkiego w Elblągu.

Marczak, Edmund (1910–1968) i Marczak, Helena (1914–1996) - nauczyciele Autor: Beata Gadomska

Urodził się w 1910 roku w Rogowie koło Sokołowa Podlaskiego, zmarł w 1968 roku w Elblągu. Ukończył Seminarium Nauczycielskie w Łomży i początkowo pracował w szkołach powszechnych powiatu łomżyńskiego. Jego przyszła żona Helena uczyła się w tym samym seminarium. Pobrali się w 1937 roku. Kiedy wybuchła wojna, wziął udział w kampanii wrześniowej, sprawując funkcję dowódcy plutonu.

Pleśniak, Mieczysław (1931-2012) - pedagog, działacz sportowy Autor: Beata Gadomska

Mieczysław Pleśniak ur. w 1931 r. we wsi Łabowa w woj. krakowskim, zm. 5.01.2012 r. w Elblągu. Należy do prekursorów piłki ręcznej w Elblągu. Wychował się we wsi Łabowai tam przeszedł pierwsze stopnie edukacji. W 1954 r. ukończył Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego w Krakowie i z nakazem pracy został skierowany do Technikum Budowy Maszyn w Elblągu, szkoły będącej wówczas pod bezpośrednią opieką Ministerstwa Przemysłu Maszynowego.

Pawowicz, Irena (1919–2010) - pedagog, działaczka kultury Autor: Beata Gadomska

Znana w środowisku elbląskim polonistka. Irena Pawowicz po studiach na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w 1949 roku podjęła pracę nauczyciela w I Liceum Ogólnokształcącym w Elblągu, ale w 1951 r. przeszła do Technikum Budowy Maszyn, renomowanej w mieście średniej szkoły technicznej. Swoją pracę traktowała jak powołanie i służbę społeczną.

Mościcki, Kazimierz (1886–1949) - pedagog, nauczyciel Autor: Beata Gadomska

Od 1 listopada 1945 roku był dyrektorem Państwowego Liceum Mechanicznego w Elblągu, które mieściło się wówczas w budynku przy ul. Pocztowej 2 (obecnie mieści się tu I Liceum Ogólnokształcące). Od 1 września 1948 roku placówkę przeniesiono do gmachu przy ówczesnej ul. Długiej 39 (obecnie ul. Komeńskiego). Przez kolejne lata budynek był przebudowywany i remontowany na potrzeby szkoły.

Bańkowska-Cyplik, Nina (1911-2004) - pedagog, twórca szkolnictwa zawodowego w Elblągu Autor: Beata Gadomska

Urodziła się 12 lipca 1911 roku w Grodnie, zmarła w 2004 roku. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym na Junikowie w Poznaniu. Podczas I wojny światowej przebywała z rodziną w Kałudze, a po wybuchu rewolucji październikowej 1917 roku, chroniąc się przed bolszewikami, rodzina przeniosła się do Lebiedzina pod Charkowem. Ukończyła Szkołę Zawodową w Grodnie, a następnie uczyła się w Szkole Sztuk Zdobniczych przy Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej oraz w Państwowym Seminarium Nauczycielek Rzemiosł w Warszawie, które ukończyła w 1933 roku.

Judek, Jan (1917–2002) - muzyk, pedagog Autor: Beata Gadomska

Urodził się 25 października 1917 roku w Oberhusen (Nadrenia), zmarł 31 sierpnia 2002 roku w Elblągu. Przybył do Elbląga w czerwcu 1945 roku i już 3 listopada rozpoczął pracę jako zarządca domów w Tymczasowym Zarządzie Państwowym na Województwo Gdańskie, Oddział w Elblągu. Wkrótce zatrudniono go w funkcji inspektora administratorów w Dziale Administracji Nieruchomości.

Światkowski, Jerzy (1928-2019) - organizator powojennego elbląskiego harcerstwa Autor: Beata Gadomska

Urodził się 24 stycznia 1928 roku w miejscowości Skępe (powiat toruński), zmarł 20 marca 2019 roku w Elblągu. W kwietniu 1941 roku został wywieziony wraz z rodziną na przymusowe roboty do Niemiec, w okolice Elbląga, do miejscowości Myślęcin. Jak wielu Polaków w tamtych czasach pracował u niemieckiego bauera. Po wyzwoleniu jego rodzina została w Myślęcinie. O tym, że Jerzy Światkowski znalazł się w Elblągu, zdecydował przypadek.

Karpiński, Józef (1921-1977) - muzyk Autor: Beata Gadomska

Urodził się w 1921 roku we Lwowie, zmarł w czerwcu 1977 roku w Elblągu. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Agrikola. Po ukończeniu Instytutu Muzycznego im. Klementyny Nowowiejskiej we Lwowie pracował jako skrzypek w orkiestrze Polskiego Teatru Dramatycznego w tym mieście. 1 września 1945 roku rozpoczął pracę w Państwowym Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego w Katowicach, najpierw jako skrzypek, a następnie jako dyrygent.

Sierzputowski, Włodzimierz Wojciech (junior) (1907–1963) - architekt, pedagog Autor: dr Jerzy Domino

Architekt, konserwator zabytków, nauczyciel w elbląskim Technikum Budowlanym, inicjator odbudowy Starego Miasta, współzałożyciel elbląskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, współinicjator powołania Muzeum w Elblągu.

Leniec Julian (1909–2000) - artysta, rzeźbiarz Autor: Wiesława Rynkiewicz-Domino

Julian Stanisław Leniec, syn Jana i Zofii, urodził się 24 maja 1909 r. we Lwowie. W rodzinnym mieście w 1931 r. ukończył Szkołę Sztuk Zdobnictwa Artystycznego, naukę kontynuował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (l. 1932–1935), w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego.

Milewska, Teresa Danuta (1931–1999) - historyk sztuki, muzealnik Autor: Wiesława Rynkiewicz-Domino

Teresa Danuta Milewska z d. Ciechanowicz, córka Piotra i Janiny, przyszła na świat 14 grudnia 1931 r. w Baranowiczach, k. Nowogródka. Rodzina (ojciec nauczyciel) w 1939 r., tuż przed wybuchem wojny, przeprowadziła się do Wilna. Podczas wojny uczestniczyła w tajnych kompletach nauczania. Po zakończeniu działań wojennych rodzina Ciechanowiczów przyjechała do Gdańska.

Semka, Ryszard Edward (1925-2016) - architekt, artysta plastyk, pedagog Autor: dr Jerzy Domino

Architekt, artysta plastyk, pedagog i nauczyciel akademicki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, profesor zwyczajny, żołnierz Armii Krajowej, NOW Narodowej Organizacji Wojskowej, działacz NSZZ „Solidarność”. Liczne prace w aranżacji wnętrz w Gdańsku, Sopocie i Warszawie a także obiektów zabytkowych i sakralnych, uczestnictwo w konkursach, wystawach, sympozjach i konferencjach.

Horn, Carl (1830-1902) Autor: Helena Dutkiewicz

Carl Horn – adwokat i notariusz elbląski, pasjonat historii.

Hoorn, Johann Heinrich (1788-1836) - malarz i rysownik Autor: Helena Dutkiewicz

Johann Heinrich Hoorn (1788-1836) - malarz i rysownik urodzony w Emden, do śmierci pracował w gimnazjum elbląskim jako nauczyciel rysunku.

Basilius, Lorenz (1860-1918) Autor: Helena Dutkiewicz

Kaverau, Gottfried (1704-1754) Autor: Helena Dutkiewicz

Martini, Cyriacus (1633-1682) Autor: dr Joanna Szkolnicka

Urodził się w 28 lipca 1633 Rewelu (dziś Tallin) na Inflantach. Jego ojciec – mistrz krawiecki był Szwedem, matka Niemką, córką księgarza z Magdeburga. Wychowaniem Martiniego zajmował się w dużej mierze jego ojciec chrzestny, rektor miejscowego gimnazjum.

Meißner, Carl (1836-1898) Autor: dr Joanna Szkolnicka

Carl Meißner urodził się 12 kwietnia 1836 r. w Kwidzynie jako syn Carla Meißnera – masztalerza, uczestnika wojen napoleońskich.

Ewerbeck, Christian Gottfried (1761-1838) Autor: dr Joanna Szkolnicka

Christian Gottfried Ewerbeck był filozofem i matematykiem, znawcą angielskiego oświecenia, tłumaczem na język niemiecki prac dyplomaty Jamesa Harrisa i ekonomisty Adama Smitha. Urodził się w Chojnicach 15 stycznia 1761 r. jako syn Johanna Georga – aptekarza, urzędnika miejskiego i właściciela kilku karczm.