Słownik biograficzny

Jerzy Bonkowicz-Sittauer urodził się 12.XII.1893 w Czaharach. Uczęszczał do szkoły realnej w Krakowie następnie w Tarnowie, gdzie w 1912 roku zdał maturę i uzyskał świadectwo dojrzałości z wyróżnieniem. Wstąpił na Politechnikę Lwowską, gdzie studiował inżynierię lądową i rolnictwo w katedrze profesora Katpińskiego. Uczestniczył w walkach o odzyskanie niepodległości Polski.

Urodził się 20 października 1917 roku w Mirze na terenie byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Był żołnierzem 2 Armii Wojska Polskiego, został zdemilitaryzowany w roku 1945 r. W latach 1945–1952 mieszkał we Wrocławiu. Podjął pracę w Browarze Piastowskim, pracował na stanowiskach: pracownik fizyczny, magazynier, kierownik działu i kierownik browaru. W roku 1951 ukończył roczny Wyższy Kurs Administracji Przemysłowej w Łodzi. W marcu 1953 został skierowany na stanowisko dyrektora Elbląskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych w Elblągu, które obejmowały wówczas: Browar i Słodownię w Elblągu, Rozlewnię Piwa i Wytwórnię Beczek w Braniewie, Rozlewnię Piwa w Lidzbarku, Słodownię, Rozlewnię i Hurtownię piwa w Malborku oraz Rozlewnię Piwa w Nowym Dworze Gdańskim.

Ur. 8 sierpnia 1940 w Rudzie Śląskiej. Syn Teodora (1912–1966) i Zenobii z domu Kępińskiej (1908–1994). Ojciec był muzykiem, dyrygentem chóralnym, pracował w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Rybniku, matka była nauczycielką w szkołach podstawowych i średnich w Rybniku. Brat Kazimierz (1947), inżynier budownictwa lądowego.

Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski urodził się 29 września 1907 w Haliczu, w województwie stanisławowskim. Rodzicami Bolesława byli Michał i Aniela z d. Frank. Naukę w zakresie szkoły średniej pobierał w Gimnazjum Koedukacyjnym Towarzystwa Prywatnego w Przeworsku. Młodzieńczy czas poświęcił harcerstwu, dochodząc do funkcji Komendanta Hufca ZHP. Egzamin dojrzałości zdał w 1927.

Pułkownik Bolesław Paulo, s. Józefa urodził się w Sydonówce, w powiecie Brody pod Lwowem 26 sierpnia 1942 r. Po II Wojnie Światowej rodzina Bolesława Paulo została deportowana na kresy zachodnie nowo powstałej Polski. Osiedlili się w Jędrzychowicach, w powiecie Wschowa. Tam Bolesław skończył szkołę podstawową, rok szkoły zawodowej we Wschowie, a następnie do 1962 roku uczył się w Gliwicach w Technikum Mechanicznym. Po maturze zdał egzamin do Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie.

Płk Aleksander Merło urodził się 26.02.1924 r. w Wilnie. Był najmłodszym synem Bronisława Merło i Anny Merło z domu Hałko. W 1932 r. rozpoczął naukę w Szkole Powszechnej. Od najmłodszych lat interesował się wojskiem, należał do Związku Strzeleckiego „Orląt”, do którego wstąpił w 1936 r. W dniu 18 września 1939 r. brał udział w obronie Wilna jako obsługa działa.

Olszewski, Zdzisław (1935–2017) – menadżer i działacz społeczny, wojewoda elbląski i samorządowiec, rzecznik współpracy różnych ludzi i partii, gmin i województw, regionów pogranicza – w tym polsko-rosyjskiego i krajów nadbałtyckich. Urodził się w Starogardzie Gdańskim – stolicy Kociewia w rodzinie bankowców, Pauliny z d. Lewickiej i Franciszka, pracujących w późniejszych latach w Łodzi i Płocku, a w czasie wojny w Warszawie i Krakowie. Miał jedną siostrę. Ojciec zginął w powstaniu warszawskim. Po wojnie rodzina zamieszkała w Płocku, gdzie Zdzisław ukończył Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Małeckiego.

Michał Rosnowski urodził się 21 listopada 1911 r. w Winnicy na Ukrainie, zmarł 3 grudnia 1995 r. i pochowany został w Elblągu na cmentarzu przy ul. Agrykola. Inżynier mechanik lotnictwa, a następnie przemysłu ciężkiego. Całe powojenne życie związał z Elblągiem i Zamechem. Społecznik oraz organizator szkolnictwa średniego i wyższego. Jego ojciec był oficerem armii carskiej, a następnie polskiej, w której pełnił bardzo odpowiedzialne funkcje dowódcze.

Ur. 28. XI. 1911 r. w Mińsku Mazowieckim. Z zawodu był mechanikiem. Ukończył 6 klas gimnazjum oraz technikum zawodowe Towarzystwa Kursów Technicznych przy Wawelbergu w Warszawie. Do końca 1942 r. mieszkał w Warszawie. W latach 1928–1942 pracował kolejno w: Fabryce Maszyn w Mińsku Mazowieckim (1928–1930), na budowie mostu na Wiśle w Warszawie (1930–1931), Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie (1931– 1939) i Polskich Zakładach Optycznych w Warszawie (1939–1942).

Ur. się 3. IV 1907 r. w Warszawie. W 1927 r. ukończył warszawskie Gimnazjum Humanistyczne im. J. Zamoyskiego. W latach 1927–1934 odbył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, zaliczył także dwa lata studiów (1935– 1936) na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Z zawodu był lekarzem. Po ukończeniu studiów przez rok pracował w II klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie podjął studia na Politechnice Warszawskiej. Odbył on także przeszkolenie w Szkole Podchorążych Sanitariuszy w Warszawie oraz Szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu.

Wacław Wysocki urodził się 8 września 1894 roku na Wileńszczyźnie. Przez wiele lat mieszkał w Leningradzie, gdzie ukończył szkołę techniczną. Przed wojną , w 1934 r. był pracownikiem Warsztatów Portowych Marynarki Wojennej w Gdyni. Urząd prezydenta Elbląga z ramienia PPR objął 3 IV 1945 r. Jego krótka kadencja przypadła na bardzo trudny okres.

Urodził się 31 stycznia 1916 roku we Wleniu (województwo wrocławskie). Jego rodzice byli nauczycielami w tamtejszym gimnazjum. Miał czworo rodzeństwa. Rodzina kształtowała jego poglądy w warunkach walki z naporem germanizacji na Śląsku. Wszyscy od najmłodszych lat byli członkami organizacji polonijnych, ojciec był aktywistą Związku Polaków Ziem Zachodnich. Z chwilą dojścia Hitlera do władzy w Niemczech, cała rodzina przeniosła się do Chorzowa. Tam Jan uczęszczał do Gimnazjum, był aktywnym członkiem Związku Harcerstwa Polskiego. Interesował się również czynnie sportem i muzyką. Maturę uzyskał w 1935 roku w Chorzowie.

Aldona Zdanowska, córka Edmunda i Bolesławy z domu Tallat-Kiełpcz, urodziła się w Wilnie 6 grudnia 1932 r. Oboje rodzice przed wojną należeli do grupy znanych i cenionych wileńskich fotografików, byli uczniami słynnego fotografika Jana Bułhaka. Po wojnie rodzina Zdanowskich osiedliła się w Gdyni. Zdanowscy byli współzałożycielami Liceum Fotografiki w Gdyni-Orłowie (później, po połączeniu z Liceum Plastycznym: Państwowe Technikum Sztuk Plastycznych, a następnie Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych). W 1951 r. Aldona została absolwentką „orłowskiej” szkoły i rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, na Wydziale Malarstwa ze specjalizacją malarstwa ściennego.

Ur. 28 VIII 1929 r. w Czarnowie na Kaszubach, był synem nauczyciela Józefa i Anny z d. Wnuk – Lipińskiej. Mieszkał kolejno w Kowalewie i Chełmży w ziemi chełmińskiej, a w latach okupacji w pow. chojnickim. Ojciec jego był wówczas Komendantem Naczelnym Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, zginął w niejasnych do dziś okolicznościach. W 1945 r. uzyskał świadectwo eksternistycznego ukończenia szkoły podstawowej, a dwa lata później Gimnazjum im. B. Chrobrego w Sopocie. Następnie podjął studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, które ukończył w 1951 r. Rok później uzyskał na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika stopień magistra historii. Tam w 1960 r. uzyskał stopień dra nauk humanistycznych na podstawie rozprawy „Elbląski przemysł okrętowy w latach 1570 – 1815”.

Józef Wanat urodził się 25 listopada 1919 r. w Rzeczniowie, zmarł 29 sierpnia 1991 r.i pochowany został w Sopocie. Inżynier mechanik, wieloletni Dyrektor Naczelny Zamechu, radny Elbląga, poseł na Sejm PRL II kadencji z ramienia PZPR, społecznik i aktywista. W 1946 r. rozpoczął pracę w przemyśle ciężkim, początkowo w Zaodrzańskich Zakładach Przemysłu Metalowego im. Marcelego Nowotki w Zielonej Górze. W 1950 r. został dyrektorem naczelnym Chorzowskiej Wytwórni Konstrukcji Stalowych. W latach 1953–1963 był dyrektorem naczelnym Zakładów Mechanicznych im. gen. Karola Świerczewskiego, zwanych powszechnie Zamechem.

Urodził się 23 stycznia 1905 r. w miejscowości Minieralnyje Wody w Kraju Stawropolskim na Kaukazie, zmarł 18 grudnia 1991 r. i pochowany został na cmentarzu na Oksywiu. Inżynier budownictwa okrętowego, obrońca Wybrzeża w 1939 r., więzień obozu koncentracyjnego Stutthof. Po wojnie przejmował od Rosjan stocznię Schichau'a w Elblągu, pierwszy dyrektor Stoczni nr 16 w Elblągu, długoletni pracownik Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, społecznik i aktywista. Swoje wspomnienia i osiągnięcia zawarł w książce „Ludzie, stocznie i okręty”. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Prof zw. dr hab. inż. Ryszard Łączkowski urodził się 30 września 1927 roku w Będzinie. Swój pierwszy etap edukacji rozpoczął w siedmioklasowej Publicznej Szkole Podstawowej w Dąbrowie Górniczej. Już wtedy wykazywał dużą chęć do nauki, poznawania świata i otaczających go zagadnień ze szczególnym uwzględnieniem przedmiotów ścisłych jak matematyka i fizyka. W całej przestrzeni okresu wczesnej edukacji zaliczał się do grupy najlepszych uczniów w szkole. Po zakończeniu wojny kontynuował naukę w Państwowej Szkole Górniczej i Hutniczej im. Staszica w Dąbrowie Górniczej – Gimnazjum Mechanicznym, gdzie umacniał swoje matematyczno-fizyczne pasje.

Tadeusz Jan Nawrolski urodził się 29 maja 1945 roku w Brarupholz (Niemcy) niewielkiej wsi położonej blisko Flensburga nad granicą duńską. Ochrzczony został w kaplicy polowej wojsk generała Maczka w Kappeln. Jego rodzice - ojciec Józef i matka Genowefa z domu Turzańska, oboje pochodzący z małej wioski Dolna Lipa w okolicach Lwowa – zostali tam zesłani podczas drugiej wojny światowej (w 1942 r.) na przymusowe roboty. Po zakończeniu wojny mieli otrzymać gospodarstwo rolne po bezdzietnych gospodarzach, u których pracowali, lecz zdecydowali się na powrót do Polski. W maju 1947 roku wypłynęli z Lubeki na pokładzie niewielkiego statku i dotarli do Szczecina.

Postronnemu obserwatorowi, mającemu po latach kontakt jedynie z papierem dokumentującym ludzkie losy, trudno jest rzetelnie odnieść się do motywów kierujących działaniami człowieka. Śledząc drogę życiową jednego z pionierów elbląskiego sądownictwa, sędziego Stanisława Różańskiego, wątpliwości mieć nie możemy, iż tym, czym w życiu się kierował, było umiłowanie zawodu sędziego: usunięty z wymiaru sprawiedliwości ze względów pozamerytorycznych, wrócił natychmiast do niego, gdy taka możliwość się pojawiła. Urodził się w Lublinie 31 grudnia 1898 roku. W roku 1918 ukończył Gimnazjum Polskie w Moskwie. W okresie odradzania się Państwa Polskiego, w latach 1918–1920, odbył służbę wojskową. Został absolwentem Wydziału Prawno-Ekonomicznego Uniwersytetu Poznańskiego i Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

ózef Łapiński, syn Leonarda i Urszuli z d. Trau, ur. 6 stycznia 1919 r. w miejscowości Derwaniszki na Łotwie. Podczas wojny został aresztowany za działalność konspiracyjną i 9 grudnia 1941 r. osadzony w więzieniu w Daugawpils, następnie wiosną 1942 r. przeniesiony do obozu koncentracyjnego w Salaspils k. Rygi. W grudniu 1943 r. z grupą więźniów aresztowanych za działalność w ruchu oporu ponownie przeniesiony do obozu koncentracyjnego Stutthof, gdzie został zarejestrowany jako więzień nr 27508. W obozie Józef Łapiński pracował w komandzie malarzy obozowych.