Artykuły

"Dni Elbląga" –coroczne święto miasta. Impreza łącząca historię Elbląga z jego współczesnością. Podczas obchodów odbywają się między innymi: koncerty plenerowe znanych polskich gwiazd, otwierane są nowe wystawy plastyczne i fotograficzne, prezentowane są popularne spektakle teatralne, festyny rekreacyjne i pokazy sztucznych ogni.

Ekslibris, (łac. ex libris - z książek) - znak własnościowy danego egzemplarza książki, najczęściej ozdobny, wykonany w technice graficznej, z imieniem i nazwiskiem właściciela księgozbioru (lub np. stylizowanymi inicjałami), lub z nazwą instytucji. Typowy ekslibris jest małą zadrukowaną karteczką przyklejoną do wewnętrznej strony okładki. W prostszej formie może to być np. pieczątka.

Jedną z największych atrakcji turystycznych okolic Elbląga jest Kanał Elbląski (Der Oberländische Kanal - stara nazwa). Ten wspaniały zabytek - o walorach zarówno technicznych, jak również krajoznawczych - znany jest także jako Kanał Ostródzko-Elbląski (Elbląsko-Ostródzki). Najwspanialszą perełką tej jednej z dwóch tego typu dróg wodnych na świecie jest 5 pochylni, dzięki którym statek pokonuje około 2 km po suchym lądzie, a które to mają za zadanie pokonanie olbrzymiej różnicy poziomu wód wynoszącej około 100 m na przestrzeni 9,6 km. Na świecie zbudowano jedynie dwa kanały, w których wykorzystano system pochylni. Kanał Elbląski jest unikatem w skali światowej z zastosowaniem oryginalnego rozwiązania technicznego. Uroczyste otwarcie Kanału (niem. Der Oberländische Kanal) odbyło się 31 sierpnia 1860, a pełne połączenie wodne z Ostródą otwarto w 1872 roku. Tereny są bardzo atrakcyjne nie tylko z uwagi na unikalne walory techniczne samego Kanału, ale słyną również z walorów czysto przyrodniczych, a Jezioro Druzno przez które przebiega tor wodny, uznawane jest za jedną z największych baz lęgowych ptactwa wodnego w Polsce. Można tu spotkać około 200 gatunków ptaków, a okolica jest miejscem "pielgrzymek" ornitologów niemal z całej Europy.

Medycyna jest jedną z najstarszych nauk, której podstawy stworzył najwybitniejszy lekarz grecki Hipokrates (ok.460-377 r.p.n.e.). W swoim dziele „O dawnej medycynie” przedstawił poglądy i metody lecznicze z przeszłości. Napisał także traktat: „O powietrzu, wodach i klimatach”, w którym podkreślał znaczenie czynników środowiskowych na zdrowie ludzkie. Nie jest łatwe ustalenie początków historii medycyny jako nauki. Momentem uchwytnym dla dzisiejszych badaczy jest ukazanie się pierwszych dzieł, traktujących o medycynie, o życiu lekarzy i przeszłości.

Istnieją spory, czy jeden z pierwszych opisów epidemii podany przez Tukidydesa tzw. „dżumy ateńskiej” w 430 p.n.e. był rzeczywiście dżumą (niewykluczone, że był to dur, ospa lub wirus gorączki krwotocznej). Od czasów starożytnych, poprzez średniowiecze, aż do czasów nowożytnych opisano kilkadziesiąt dużych epidemii. Największa z nich przetoczyła się przez kraje europejskie w latach 1348–1352, a kilka lat później zawędrowała do Chin. Ta epidemia w niektórych rejonach zmniejszyła populację nawet o 80% ludności i spowodowała daleko idące konsekwencje demograficzne, kulturowo-społeczne i polityczne. Symbolem dżumy stał się charakterystyczny ubiór ochronny noszony w XVI–XVIII w. przez lekarzy w czasie epidemii, z maską w kształcie dziobu, gdzie wkładano wonne olejki tłumiące fetor rozkładających się zwłok........

W 1837 r. miasto obchodziło jubileusz 600lecia istnienia. Już 22 lutego 1837 r. w władze miasta skierowały do mieszkańców subskrypcję-zaproszenie do obchodów święta. Ogłoszono zbiórkę pieniężną na wystawienie pomnika na placu Fryderyka Wilhelma (od 1816 r., wcześniej Nowy Rynek), obecnie Plac Słowiański) i dokończenie brukowania placu.

Celem programów szkolnych (Berichty) ogłaszane od 1696 r. drukiem było informowanie uczniów i rodziców o przedmiotach wykładanych w Gimnazjum, ilości godzin, prowadzących lekcje nauczycielach, o wymaganych podręcznikach , literaturze i pomocach naukowych stosowanych na lekcjach. Jednocześnie w programach tych zamieszczano okolicznościowe wykłady i mowy rektorów wygłaszane na egzaminach końcowych. Część tych wykładów stanowiła później załącznik do podstawowych podręczników.

Prasa w Elblągu ma bogatą historię - a jej dzieje z wcześniejszego okresu doczekały się już w polskiej historiografii częściowego opracowania (H. Rietz, Z dziejów prasy elbląskiej u schyłku XVIII w.) Brakowało opracowań dotyczących lat 1918-1945. Artykuł Marka Andrzejewskiego – „Zarys dziejów prasy elbląskiej w latach 1918-1945” jest pierwszą próbą zebrania wiadomości o elbląskiej prasie za dane lata.

Biblia, określana jako "Księga nad księgami" zajmuje ważne miejsce w każdym księgozbiorze zabytkowym naszego kręgu kulturowego.Jest to księga najczęściej najpierw przepisywana, a następnie drukowana jako "pierwsza z ksiąg".Tłumaczona na wiele języków i przez następne pokolenia nieustannie komentowana. Interpretacja prawd wiary zawartych w Biblii stała się powodem rozłamów i w rezultacie powstania różnych wyznań chrześcijańskich. Proces ten nabrał szczególnych rozmiarów w XVI wieku i został określony mianem reformacji. Reformacja wzmogła tendencje tłumaczenia Biblii na języki narodowe bezpośrednio z tekstów źródłowych Pisma Świętego.

Podwyżka cen artykułów mięsnych wprowadzona przez rząd 1 lipca 1980 r. w krótkim czasie stała się bezpośrednią przyczyną wybuchu strajków w całym kraju. W Elblągu pierwszymi zakładami strajkującymi w lecie 1980 r. były Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej (29 lipca) oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania (4–7 sierpnia). Płacowy charakter protestu oraz brak ponadzakładowego komitetu koordynującego sprawił, że strajki lipcowe nie przyniosły przełomowych efektów. Kolejny sygnał niezadowolenia społeczeństwa z polityki gospodarczej rządu przyszedł do Elbląga z Gdańska, gdzie 14 sierpnia wybuchł strajk w Stoczni im. Lenina. Mimo że w tym okresie nie można jeszcze mówić o solidarności strajkujących załóg, to z całą pewnością zdarzenia w Gdańsku wpłynęły na podjęcie strajku płacowego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Wodno-Kanalizacyjnym w Elblągu (15 sierpnia). Za początek zorganizowanej akcji strajkowej w Elblągu należy jednak uznać dopiero 18 sierpnia 1980 r. W tym dniu około godziny 7.30 całkowicie stanęła większość kluczowych zakładów miasta, m.in. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (WPK), Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania (MPO), Państwowa Komunikacja Samochodowa (PKS) i Fabryka Domów (FD EKB). Hasła głoszone przez elbląskie zakłady wskazywały na „solidarnościowy” oraz „płacowy” charakter strajków.

Na samym początku warto zastanowić się nad wartością poznawczą, jaką prezentują teleksy wysyłane z Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Elblągu do Komitetu Centralnego partii . Z całą pewnością są to źródła, które w suchy, szablonowy i systematyczny sposób (w najgorętszych dniach wysyłane były nawet co godzinę) dostarczają wielu bardzo szczegółowych informacji. Nie znaczy to jednak, że są one w pełni dokładne.

Historia Biblioteki Elbląskiej i Gimnazjum Elbląskiego są dość ściśle ze sobą powiązane. Gimnazjum założone w 1535 roku było szkołą o nowoczesnym humanistycznym programie nauczania. Wychowywało swoich uczniów w duchu protestantyzmu, ponieważ poglądy Marcina Lutra znalazły w Elblągu wielu zwolenników. O rozwój szkoły dbała rada miasta, która na początku XVII w. oddała do jej użytku nowy budynek. W 1601 roku otwarto bibliotekę gimnazjalną. To właśnie jej zbiory stanowią dziś część zabytkowego zasobu Biblioteki Elbląskiej.