Uniwersytet "Albertyna" (Albertina) (niem. Albertus-Universität Königsberg) – uniwersytet w Królewcu istniejący w latach 1544-1945. Jedyny uniwersytet w Księstwie Pruskim i drugi w I Rzeczypospolitej (po Akademii Krakowskiej). Po oderwaniu się Prus od Polski w 1657, Albertyna pozostała największym ośrodkiem akademickim w Prusach Wschodnich do końca ich istnienia. Obecnie do tradycji Albertyny odwołuje się Rosyjski Państwowy Uniwersytet im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie. Powstanie uniwersytetu Uniwersytet Królewiecki zawdzięcza swą nazwę Albrechtowi Hohenzollernowi – pierwszemu władcy Prus Książęcych. Celem, jaki stawiał książę Albrecht przed uniwersytetem, było szerzenie "czystej ewangelii" wewnątrz księstwa i w całej Rzeczypospolitej, dostarczenie państwu kadry urzędniczej, nauczycieli, lekarzy oraz ogólne szerzenie oświaty i kultury humanistycznej. W 1539 r. książę polecił stanom pruskim znalezienie funduszy na utrzymanie szkoły. Brano pod uwagę kilka lokalizacji: Nidzica, Zalewo, Welawa. Ostatecznie w 1542 założono w Królewcu (Knipawie) szkołę partykularną, która miała przygotowywać uczniów do studiów uniwersyteckich. Już w lipcu 1544 Albrecht rozesłał do kilku państw (w tym Polski, Danii, Szwecji i do krajów niemieckich) proklamację powstania uniwersytetu. 17 sierpnia nastąpiło poświęcenie uczelni i objęcie rządów przez pierwszego rektora Georgiusa Sabinusa. Sabinus był dwukrotnie rektorem Albertyny. Dotychczasowa szkoła partykularna została przekształcona w pedagogium, a jej zamknięcie nastąpiło w 1617 r. Albrecht zapowiedział, że uczelnia będzie nadawała stopnie naukowe, ale nie posiadała ona odpowiedniego przywileju ani od Stolicy Apostolskiej (papież nie widział interesu w popieraniu protestanckiego uniwersytetu), ani od cesarza Niemiec (Albrecht po sekularyzacji zakonu krzyżackiego został w Niemczech banitą). Uniwersytet powstał dzięki królowi Polski Zygmuntowi Augustowi, który w 1560 r. obdarzył go takimi samymi przywilejami, jakie posiadała Akademia Krakowska. Polacy na uczelni Wśród pierwszych profesorów uczelni byli: Abraham Kulwieć – wykładowca greki i hebrajskiego, Stanisław Rafajłowicz – wykładowca teologii (nie znał niemieckiego, wykłady odbywały się po łacinie). Wśród pierwszych studiujących tu znanych Polaków byli: Bieniasz Budny, Erazm Gliczner, Marcin Kwiatkowski, Jan Kochanowski, Piotr Kochanowski, Andrzej Kochanowski, Jan i Jakub Niemojewscy i Stanisław Sarnicki. Astronomią zajmował się m.in. Polak Maciej Menius, profesor matematyki w gdańskim gimnazjum, który w Królewcu wydał w 1584 książkę Themata de circulis Spherae Materialis. Wykładał tu także luterański teolog Hieronim Malecki[1]. Przez 24 lata rektorem uczelni był Celestyn Myślenta. Jednym z ważniejszych celów uczelni było kształcenie duchownych protestanckich; od 1728 istniało tam ewangelickie "Seminarium Polskie"[2], które działało aż do lat 30. XX w. i wykształciło wielu pastorów, zasłużonych dla krzewienia oświaty i kultury polskiej na Mazurach, m.in. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza i Gustawa Gizewiusza. Działali tam m. in. Jerzy Olech, Marcin Gregor, Herman Pełka, August Grzybowski. Rektorzy Georgius Sabinus 1544-1547 Christoph Jonas 1548 (prawnik) Johannes Brettschneider 1549 (prof. medycyny) Georgius Sabinus 1552-1553 Celestyn Myślenta 1628 Celestyn Myślenta 1632 Celestyn Myślenta 1636 Celestyn Myślenta 1640 Celestyn Myślenta 1644 Celestyn Myślenta 1648 Celestyn Myślenta 1652 Simon Dach 1656-1657 Immanuel Kant 1786 Immanuel Kant 1788 Wilhelm Georg Remer 1812 (witał Napoleona) Ferdinand Lindemann 1892-1893 Götz von Selle ostatni rektor Profesorowie Karl Ernst von Baer - przyrodnik Friedrich Wilhelm Bessel - astronom Johann Gottlieb Fichte - filozof Hermann von Helmholtz - fizjolog, fizyk Johann Friedrich Herbart - pedagog Johann Gottfried Herder - poeta i filozof Ludwig Otto Hesse - matematyk David Hilbert - matematyk Adolf Hurwitz - matematyk Ernst Theodor Amadeus Hoffman (E. T. A. Hoffmann) Carl Gustav Jakob Jacobi - matematyk Theodor Kaluza - fizyk Gustav Robert Kirchhoff - fizyk Konrad Lorenz - lekarz, laureat Nobla Hermann Minkowski - matematyk Carl Gottfried Neumann - matematyk Franz Ernst Neumann - fizyk Friedrich Julius Richelot - matematyk Johann Schultz - matematyk, filozof, teolog Słynni absolwenci Immanuel Kant Johann Gottfried Herder David Hilbert Christian Goldbach Johann Christoph Gottsched Caspar Henneberger Carl Gustav Jakob Jacobi Gustav Kirchhoff Karl Rudolf König Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen Ewald Christian von Kleist Johann Schultz Friedrich Ludwig Zacharias Werner Kristijonas Donelaitis Studenci Ernest Jan Biron