[gr. sphragis, 'pieczęć'], sigillograhia, nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem pieczęci jako źródła hist,; ściśle związana z dyplomatyką, heraldyką, genealogią i historią sztuki. Zainteresowanie pieczęcią jako integralną częścią dokumentu ma swój początek w średniowieczu, jednak naukowe traktowanie tego przedmiotu datuje się od końca XVII w.. Pierwszym dziełem ściśle sfragistycznym była praca J. M. Heinecciusa De veteribus Germanorum aliarumque nationum sigillis ... (1709). Właściwy rozwój sfragistyki, stopniowo wyodrębniającej się z dyplomatyki, rozpoczął się w drugiej połowie XIX w., głównie w Niemczech, wówczas pojawiły się pierwsze albumy sfragistyczne oraz opracowania i podręczniki. W Polsce pierwsze wydawnictwa zawierające reprodukcje materiału sfragistycznego pojawiły się w XIX w.
Il. pieczęć księcia pomorskiego Świętopełka