marginalia

Adnotacje, komentarze lub niewielkie malunki umieszczane na marginesach dawnych druków lub rękopisów. Pierwszą formą marginaliów były tzw. scholia - objaśnienia do głównego tekstu. W szerszym znaczeniu marginalia to uwagi, zapiski czytelnika na marginesie książki. Bywa, że marginalia mają większe znaczenie i są dla badaczy cenniejsze niż samo dzieło. Marginalia tworzył na przykład Wolter w czasie pobytu w więzieniu, osobiste oświadczenie na marginesie książki sporządził też sir Walter Raleigh przed swą egzekucją.