Haendel, Jan Fryderyk

Jerzy Fryderyk Haendel Haendel Georg Friedrich, czyli Jerzy Fryderyk był kompozytorem baroku. Urodził się w Halle w Saksonii w tym samym roku co Jan Sebastian Bach, tak więc w 1685. Zainteresowanie muzyką przejawiał już jako ośmioletnie dziecko. Ojciec był przeciwny zapędom muzycznym syna w związku z tym, gdy Georg miał wybrać studia, ojciec wysłał go na prawo. Młody Haendel jednak nie zrezygnował z muzyki, kształcił się bowiem w tym zakresie pod kierunkiem Friedricha Wilhelma Zachowa. Poza tym Georg był organistą. Grał na instrumentach klawiszowych, smyczkowych, a także na oboju. W roku 1703 przeniósł się do Hamburga, gdzie podjął pracę skrzypka i klawesynisty orkiestry operowej. To właśnie w Hamburgu powstały: opery Almira i Nero, oraz Pasja według świętego Jana.W roku 1706 Haendel rozpoczyna swą podróż po wielu ważniejszych miastach Europy. Był we Włoszech: w Rzymie, Neapolu, Wenecji, Florencji. Tam poznaje Corellego, Scarlattich i pod wpływem tamtejszej sztuki pisze swoje pierwsze oratoria, motety i kantaty.W roku 1710 wystawia w Londynie operę Rinaldo. W tym samym roku udaje mu się przejąć posadę dyrektora muzyki w Hanowerze. Posadę tę sprawował tam dotąd Agostino Steffani.W roku 1712 wyjeżdża do Londynu na stałe. Tam współpracuje z Royal Academy of Music i tworzy opery: OttoneGiuglio Cesare Tamer lano Rodelinda Admeto Opera włoska święciła triumfy do czasu, gdy powstała prześmiewająca Beggars Opera Johna Christophera Pepuscha, w roku 1728. Royal Academy bankrutuje, a sam Haendel prowadzi teatr operowy, dla którego pisze opery: Orlando, Alcina .Haendel widząc jak słabnie popularność opery włoskiej poszukuje innego środka wyrazu i ujścia swego kompozytorskiego natchnienia. Otóż zaczyna interesować się oratoriami, kantatami. Pierwsze oratorium powstaje w roku 1732 i jest to Esther. Od tego czasu aż do śmierci Haendel szukał sposobu wyrażenia własnego stylu właśnie w oratoriach, choć muzyka plenerowa również ukazała niezwykły kunszt. Haendel był jakby uzupełnieniem Jana Sebastiana Bacha, bowiem zajmował się głównie tymi gatunkami muzyki, którymi nie zajmował się Bach. Pod względem stylu Haendel był bardziej homofonicznym kompozytorem, konwencjonalnym, jednak monumentalnym. Co ciekawe nigdy w życiu kompozytorzy ci nie widzieli się.Haendel umiera w 1759 roku po walce z paraliżem i ślepotą.Twórczość Haendla zawiera się w: • operach • odach • anthems • oratoriach • muzyce instrumentalnej Zasięg tworzenia oper dla Haendla to Anglia, Niemcy, Włochy. Kompozytor zmienia styl komponowania po roku 1734, kiedy to Leonardo Vinci przeprowadza reformę opery. Otóż odtąd staje się ona bardziej dramaturgiczna, arie także pogłębiają dramaturgię. Przykładami oper są: • Ariodante • Alcine • Pastor fido • Teseo • Amadigi • Rodrigo • ostatnią była Deidamia ( 1741 rok ) Haendel będąc w Anglii krzewił tradycję pisząc utwór kantatowy, odę do tekstów Johna Drydena i Newburgha Hamiltona. Przykład gatunku: Oda do świętej Cecylii.Haendel jest także kompozytorem dwóch zbiorów anthems: • pierwszy powstał w Chandos, podczas pobytu w domu hrabiego Carnavau w latach 1716 - 1718 • drugi na koronację Jerzego II w roku 1727 Oratoria Haendla mają przeważnie układ trzyczęściowy, wzorowany na operze. Poprzedzają je symfonie ( wstępy instrumentalne ). Występują wszystkie rodzaje śpiewu solowego: recytatyw, arie. Dużą rolę odgrywają chóry, które określić możemy ze względu na zastosowanie jako błagalne, hymniczne, opisujące, bądź dramatyczne. Przykładami oratoriów mogą być: • La Resurrezione • Il Trionfo del Tempo e del Desinganno • Athalia • Allegro • Judas Maccabeus • Josua • Mesjasz • Izrael w Egipcie • Samson • Saul Muzyka instrumentalna to concerti grossi: 12 Concerti grossi op. 6 - nawiązał w nich do Corellego - stosując odpowiednio wyważone concertino oraz smyczki. Wprowadził także tańce. Sonaty triowe to kolejny reprezentant muzyki instrumentalnej. Szczególnie ważne są op. 2 - sonaty kościelne w stylu włoskim, oraz op. 5 - da camera z tańcami francuskimi. Suity klawesynowe tworzą dwa cykle: Pierwszy to sześć suit z roku 1720, a drugi cykl stanowi dziewięć suit z roku 1753.Suity orkiestrowe to inaczej tzw. muzyka plenerowa, bowiem przeznaczona jest do wykonania na powietrzu: Watermusic oraz Music for Fireworks.