Wopity po niemiecku Opitten starszy widok – zdjęcie mapy

Opis dokumentu

W jednej z kolekcji znajdującej się w zbiorach Biblioteki Elbląskiej, dokumentami nie są druki lub rękopisy ale zdjęcia fragmentów poniemieckich map lub powojennych dwujęzycznych z miejscowościami związanymi z życiem niemieckich elit. W miejscowościach tych swoje dwory i pałace budowały bardziej znane lub mniej niemieckie rody. Na zdjęciu (obok) widoczna jest miejscowość Wopity zwane z niemiecka różnie - Wopitigen, Wopiten i Wopithen, najczęściej jednak Opitten, widoczne są również na tym fragmencie mapy Kiersyty z majątkiem (Kerschitten). Wopity w kolekcji znamy z trzech różnych ujęć map – najstarszy widok, starszy widok, młodszy widok. Dziś wieś ta leży w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki a w latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Mała wieś sąsiaduje z dawnym wielkim majątkiem ziemskim Rejsyty (Rossitten). Prawdopodobnie nazwa osady ma pochodzenie odrzeczownikowe - od imienia Prusa "Wopen" lub "Wope", do nazwy dodano końcówkę – „itten”. Pierwotnie osada Prusów, o czym świadczy pierwszy zapis lokacyjny wydany w Przezmarku (Preußisch Mark), 20 XII 1350 r. przez komtura dzierzgońskiego Conrada von Brunyngisheyma, który nadał Prusowi Mintucze i jego spadkobiercom półtora łana ziemi "na polu Wopity". Lokację odnowiono 18.XI 1372 r., gdy główny szatny i komtur dzierzgoński Werner von Rumdorff nadał "wiernemu Gintelowi i jego braciom" półtora łana. Gintel winien był służbę, a nieco później, po zasiedleniu wsi, zezwolono mu (1375) dokupić pól łana. W 1384 r. lokację powiększono o dalsze 2 i pół łana i 5 mórg, nadając je "Jakubowi z Wopit za jego wierną służbę". Wieś była zamieszkana przez "wolnych pruskich" (freie), którzy byli zobowiązani do służby wojskowej, budowy zamków i umocnień, pracy chłopskich wszelkiego rodzaju, jak również dawania dziesięciny. W latach 1577 - 1685 z dawnej pruskiej wsi czynszowej z piętnastoma małymi gospodarstwami, Wopity przekształciły się w niemiecką wieś czynszową na prawie chełmińskim. W 1772 r. było tu sześć gospodarstw chłopskich, każde po dwie morgi, a w 1785 r. osada liczyła 15 "dymów". W latach 1839 -1853 właściciel Rejsyt - Heinrich A. Schlubach miał tu łącznie 3 łany oraz 9 i pół morgi ziemi. Nie znaleźliśmy jednak informacji o pozostałościach po jakimś dworze czy parku w tej miejscowości. Zabytki z opisywanej kolekcji znajdziemy po wpisaniu do Wortala Historycznego słów – „majątek”, „folwark”, „zdjęcie mapy”.