Widder die Verkerer und felscher Keyserlichs mandats

Opis dokumentu

Okólnik będący odpowiedzią Marcina Lutra (1483-1546) na postanowienia sejmu Rzeszy, który obradował 1522/23. Luter przytacza cztery artykuły, wyjaśniając, jak on je rozumie oraz jak niewłaściwie są one pojmowane i interpretowane przez innych. Pierwszy artykuł dotyczy przymusu głoszenia kazań na podstawie wykładni Ewangelii dokonanej przez autorytety kościelne - Luter zaznacza, że jako autorytety te rozumie on najstarszych nauczycieli chrześcijańskich, czyli św. Augustyna, Cypriana, Hilarego, a nie np. Tomasza z Akwinu (którego „Sumę Teologiczną” Luter zresztą publiczne spalił). Drugi punkt dotyczy obowiązku zatrudniania przez biskupów ludzi obeznanych w Piśmie Św., którzy będą dawać baczenie na kaznodziejów, napominać błądzących i karać uparcie trwających przy nieprawomyślności – tu autor stwierdza, że zaleceniu temu nie da się nic zarzucić, zastanawia go tylko, skąd wziąć tych znawców Biblii, skoro od setek lat ani w klasztorach ani w szkołach nie prowadzi się rzetelnej analizy Pisma Św., a jedynie uprawia „sofistykę”. Artykuł trzeci zapowiada, że aż do czasu zwołania koncylium zakazuje się drukowania czegokolwiek, co nie zostało poddane cenzurze. Luter zgadza się zasadniczo z tym punktem z zastrzeżeniem, iż przecież na pewno nie należy rozumieć tu przekładów Biblii ani drukowanych już wcześniej pism. Artykuł czwarty wreszcie, który przez Lutra oceniony został jako najsurowszy, zapowiada, iż zakonnicy i zakonnice, którzy opuszczą klasztory będą podlegać karze kościelnej, a władze świeckie nie będą się sprzeciwiać nałożeniu takiej kary. Reformator kontrargumentuje tu, iż nie może być uważane za grzech zerwanie ślubów sprzecznych z nakazami bożymi, a za takie uważa śluby czystości jako sprzeczne z poleceniem „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się”. Karta tytułowa w ozdobnej alegorycznej ramce. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.1501- Pol.6.II.1530. Format bibliograficzny: 4. Pieczątki: 1, 3, 6, 10, 11. Dawne sygnatury: R.5.Misc.9. Typ oprawy (materiał) - półpłótno; obleczenie – czarne płótno; zdobienia - szaro-czarny marmurek; okładzina - tektura; krawędzie - barwione (nakrapiane); pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów; niewielkie deformacje; niewielkie przedarcia/ubytki; średnie zabrudzenia; brak kilku kart lub karty istotnej (frontyspis, karta tytułowa, karta z kolofonem itp.). W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.