Weltanschauung und Kunst [...]

Opis dokumentu

Weltanschauung und Kunst (Berlin, 1937) - propagandowa publikacja odnosząca się do ideologicznych podstaw narodowosocjalistycznej opieki nad kulturą i sztuką, kultywowania niemieckiej kultury narodowej i zapewnienia bezpiecznego rozwoju niemieckiego życia artystyczno-kulturalnego, a co a tym idzie uporządkowania szeroko pojętego sektora kulturalnego w kraju w myśl ideologii narodowego socjalizmu w opracowaniu Waltera Stanga (1895-1945) - niemieckiego teatrologa, dramaturga, pisarza i publicysty, członka SA i NSDAP, urzędnika i posła do Reichstagu w latach 1936-1945. Nazizm (narodowy socjalizm) był ideologią, która zanegowała rzeczywistość w imię paranoicznej wizji świata. Zmagania o radykalną metamorfozę porządku społecznego przedstawiała jako brutalną wojnę „sił dobra” z „siłami zła”, w której ostateczne zwycięstwo miało trwale odmienić ludzką kondycję. Według nazistów nowoczesny świat znajdował się w stanie krańcowego rozkładu, a sami Niemcy stanęli w obliczu gigantycznej katastrofy. Twierdzili, że wszystkie dziedziny życia przenika kryzys istnienia, a dawny uporządkowany świat ustąpił miejsca zepsuciu i degeneracji. Zwolennicy nazizmu swoją wizję kreślili z wielkim rozmachem: upadek dostrzegali w każdym aspekcie życia społecznego - w gospodarce, polityce oraz kulturze. Objęcie władzy w Niemczech przez NSDAP sprowadziło kulturę i sztukę do roli narzędzi propagandy. Sztuka nowatorska uznana została za „zwyrodniałą” i dość szybko wyeliminowana z życia publicznego. Różnorodność gustów przedstawiano jako konsekwencję sprzeczności ideologicznych, a przede wszystkim obcości rasowej - sztuka nowoczesna, czyli „zwyrodniała” kojarzona była przede wszystkim z „żydowskim gustem”. Środowisku filmowemu i teatralnemu narodowy socjalizm zarzucał propagowanie aberracyjnych wzorców zachowań oraz całkowity brak patriotyzmu. Naziści z pogardą spoglądali na krytyków literackich i publicystów lewicowych czasopism. Tę pogardę wyrażali określeniem Kulturbolschewismus (kulturalny bolszewizm), które odnosili do całej modernistycznej kultury i sztuki, widząc w niej przejawy dekadencji. Z kolei bezpieczny rozwój niemieckiego życia artystyczno-kulturalnego w sensie narodowosocjalistycznym miał zostać w przyszłości zapewniony, przy założeniu, że kształcenie młodych ludzi będzie systematycznie budowane w oparciu o światopogląd i koncepcję sztuki narodowego socjalizmu, zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym.  Po zakończeniu wojny niniejsza praca wraz z wydaną dwa lata wcześniej, w 1935 roku „Grundlagen nationalsozialistischer Kulturpflege” zostały wpisane na listę literatury do wykluczenia w radzieckiej strefie okupacyjnej.