Versuch über die Menschliche Natur in Herrn Yorick’s, Verfasser des Tristram Shandy, Reisen durch Franckreich und Italien. Aus dem Englischen

Opis dokumentu

Versuch über die Menschliche Natur in Herrn Yorick’s, Verfasser des Tristram Shandy, Reisen durch Franckreich und Italien (Brunszwik, 1769) - niemieckojęzyczny przekład A Sentimental Journey Through France and Italy (pol. Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy) - powieści jednego z największych pisarzy angielskich, duchownego anglikańskiego Laurence’a Sterne’a (1713-1768), opublikowanej w 1768 roku, tuż przed śmiercią pisarza. Sterne, urodził się w Irlandii w 1713 roku, otrzymał solidne wykształcenie w Cambridge i został pastorem kościoła anglikańskiego - początkowo bardzo aktywnym publicystycznie w polityce. Po rozczarowaniach efektami swojej działalności na polu publicystycznym, swój talent pisarski pokazał w dwóch powieściach: dziewięciotomowej, opublikowanej w latach 1759–1767 The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman (pol. Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy, w skrócie Tristram Shandy) oraz niniejszej Podróży sentymentalnej… (pierwszy, pełny przekład polski powstał w 1845). Powieść Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy dała nazwę jednemu z głównych kierunków umysłowych i literackich epoki oświecenia - sentymentalizmowi. Autor, w 1765 roku odbył jedną z licznych podróży przez Francję i Włochy, zimę spędzając w Rzymie i Neapolu. Obie te podróże znalazły odbicie właśnie w Podróży sentymentalnej, którą pisał od maja do listopada 1767, nękany chorobą i kłopotami materialnymi. Główny bohater i narrator utworu Yoric odbywa podróż po zachodniej Europie, której celem nie jest poznawanie nowych miejsc, historii, zabytków czy krajobrazów, lecz innych ludzi, a zwłaszcza ich uczuć. W swoich zapiskach opisuje zdarzenia na pozór błahe, które składają się na duchowy portret bohatera. Świat wartości ukazany w tej powieści jest wynikiem przyznania prymatu ludzkim uczuciom. Pisarza szczególnie interesuje rodzenie się miłości i subtelne świadectwa tego uczucia, odczytywane z gestów i spojrzeń. Sterne buduje wizję życia ludzkiego opartą na delikatnych wewnętrznych przeżyciach i doznaniach. Jego bohater kieruje się w swym działaniu głęboką uczuciowością, odczuwając litość dla cierpiących i współczucie dla samotnych. Yoric okazuje niechęć do sztuczności, jednak nie podejmuje się krytyki społecznej. Autor skupia się na wpajaniu w czytelnika cnót społecznych, nie podważając istniejącego porządku ustrojowego. Według części źródeł niemieckojęzycznych autorem niniejszego przekładu jest brunszwicki kaznodzieja Matthäus Theodor Christoph Mittelstedt (1712-1777).