Untersuchungen über den menschlichen Willen. Vierter Theil […]

Opis dokumentu

Untersuchungen über den menschlichen Willen (Lemgo, 1793) – ostatnia, czwarta część, wydanej na przestrzeni 1779-1793 publikacji z pogranicza filozofii, a dokładniej antropologii filozoficznej i psychologii poznawczej, której autorem jest niemiecki filozof Johann Georg Heinrich Feder (1740-1821). Feder, od  1757 roku studiował teologię w Erlangen. W listopadzie 1765 roku objął profesurę metafizyki, moralności i logiki w gimnazjum Casimirianum Coburg (Bawaria). W 1767 roku otrzymał powołanie na uniwersytet do Getyngi, gdzie pracował do 1782 roku jako profesor filozofii. W latach 1797-1811 kierował Georgianum i biblioteką królewską w Hanowerze. W 1819 roku otrzymał tytuł tajnego radcy prawnego, a w 1820 został członkiem Akademii Nauk w Getyndze. Praca Untersuchungen über den menschlichen Willen uznawana jest za najważniejsze dzieło Federa. W obszernym czterotomowym dokumencie autor poddaje rozważaniom, m.in. pojęcie ludzkiej woli i procesów wolicjonalnych, które od czas od starożytnych było przedmiotem rozważań licznych filozofów, którzy, zwłaszcza w ramach dociekań z dziedziny tzw. psychologii filozoficznej, etyki i filozofii człowieka, próbowali wyodrębnić wolę jako mniej lub bardziej samodzielny składnik ludzkiej psychiki. Dzięki woli i procesom wolicjonalnym człowiek ma wpływ na kształt własnego życia oraz własnej osobowości. W niniejszej części autor koncentruje się na rozważaniach nad kształtowaniem i poznaniem ludzkiego umysłu. W tym samym co „umysł” zakresie pojęcia używa innych terminów zachodzących znaczeniowo na siebie w mniejszym lub większym stopniu. Tymi terminami są, m.in.: świadomość, rozum, inteligencja, psychika, osobowość etc. Przedmiotem refleksji w odrębnym rozdziale jest cnota jako najwyższy cel rozumu w kształtowaniu woli, jej związki z religią oraz szeroko pojęta mądrość ludzka, jej moralna wartość itd. Dzieło Federa uznawane jest również za jedno z pierwszych, w którym pojawia się psychologiczna teoria typów osobowości.