Ueber die Teutsche Sprache und Litteratur. An Ihro Königliche Hoheit die verwittwete Frau Herzogin von Braunschweig und Lüneburg

Opis dokumentu

Opublikowana w 1781 roku, w Berlinie korespondencja jednego z najważniejszych niemieckich teologów luterańskich okresu oświecenia - Johanna Friedricha Wilhelma Jerusalema (1709-1789). Adresatem niniejszego pisma jest księżna Brunszwiku i Lüneburga Philippine Charlotte von Preußen (1716-1801). Księżna uważana była za niezwykle subtelną i wysoce wykształconą osobę (m.in. niezależnie opracowała fragment pism filozoficznych Christiana Wolffa w języku francuskim). Bardzo uważnie śledziła niemieckie życie intelektualne, była miłośniczką literały pięknej, wysoko ceniła poetę Salomona Gessnera, dzięki któremu jej ”język ojczysty po raz pierwszy wydał się jej przyjemny". List zawiera  rozważania i refleksje Jerusalema dotyczące rozwoju oraz popularyzacji języka i literatury niemieckiej. W dokumencie, znajdują się liczne przykłady i odniesienia do twórczości szerokiego grona poetów, pisarzy, teoretyków i znawców literatury, filozofów etc., jak również działalności polityków i reformatorów, których przedsięwzięcia i inicjatywy przyczyniały się do rozpowszechniania zarówno języka, jak i literatury niemieckiej. Autor wymienia m.in. Martina Opitza (1597-1639) - niemieckiego poetę i teoretyka literatury, który już w 1617 roku w jednej z rozpraw wychwalał zalety mowy niemieckiej i postulował zastąpienie w poezji łaciny językiem niemieckim jako pięknym i kunsztownym; Christiana Thomasiusa (1655-1728) - niemieckiego filozofa , który już w 1687 roku prowadził swoje wykłady w języku niemieckim, a nie, jak to bywało dotąd, po łacinie; Justusa Mösera (1720-1794) - niemieckiego myśliciela konserwatywnego i pisarza,broniącego niemieckiej literatury, przed jej negatywną oceną jaką wygłosił Fryderyk Wielki, który cenił przede wszystkim pisarzy francuskich etc. Jerusalem, żywi nadzieję na dalszy rozwój i rozprzestrzenianie się języka i literatury niemieckiej, nie tylko na obszarze niemieckojęzycznym, ale w całej Europie, od Wschodu do Zachodu. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. 92044-92046.