Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen. In einere Reihe von Briefen. Fünfter und letzter Band […]

Opis dokumentu

Ueber den Religionszustand in den prußischen Staaten seit der Regierung Friedrichs des Grossen… (Lipsk,1780) – ostatni, piąty tom anonimowo wydanej publikacji o stanie i kondycji szeroko pojętej religii w państwach pruskich od czasów panowania Fryderyka II Wielkiego (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. Warto, w tym miejscu zaznaczyć, że Fryderyk II Wielki był agnostykiem, a o chrześcijaństwie wyrażał się z pogardą. Tolerował jednak w swoim państwie różne wyznania, będąc pierwszym królem Prus, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W instrukcji wydanej na początku swych rządów podkreślał, że religia poddanych go nie interesuje i mógłby nawet przyjąć "Turków i pogan" i wybudować im świątynie ich obrządków, jeżeli przyczyniłoby się to do dobra państwa. Była to postawa wyjątkowa w ówczesnej Europie. Publikacja, opracowana w formie serii listów, jest zbiorem wiarygodnych i bezstronnych (neutralnych) obserwacji autora, dotyczących kondycji religii i sposobu jej postrzegania, w czasach mu współczesnych. Refleksje i spostrzeżenia, zebrane w niniejszym, piątym tomie, w kolejnych 27 listach z załącznikami, dotyczą m.in.: wolnomularstwa (masonerii) i lóż masońskich na terenie Prus; stanu i kondycji religii na terenie Prowincji Śląskiej (sytuacja i organizacja kościołów różnych wyznań, organizacja systemu szkolnictwa i systemu kościelnego; kondycja duchowa, znaczenie, organizacja i działalność instytucji kościelnych i placówek powiązanych, dokumenty urzędowe (instrukcje królewskie) dla księży); opisów życia i działalności ówczesnych duchownych etc. Materiał zawiera również uzupełnienia, odniesienia, uwagi i opinie do treści zawartych w poprzednich czterech tomach publikacji oraz obszerny, alfabetycznie uporządkowany indeks do wszystkich części opracowania. Autorem niniejszej publikacji jest Johann Heinrich Friedrich Ulrich (1751-1798).