Tröstliche Gegensprüch des Ernwirdigen Herren Doctoris Martini Lutheri, und Matthie Illyrici, wider des Rabe Osiandri Primarij..

Opis dokumentu

Druk teologiczny – polemika z poglądami teologa i reformatora Andreasa Osiandra (1498-1552) (znany jest on także jako autor sprzecznego z intencjami Kopernika wstępu do jego dzieła O obrotach…). W 1550/51 Osiander i jego zwolennicy wywołali spór dzielący protestantów. Kontrowersja dotyczyła nauki o usprawiedliwieniu, będącej jedną z zasadniczych kwestii ewangelickiej teologii. Według Osiandra usprawiedliwienie człowieka dokonuje się poprzez wewnętrzne przyjęcie Chrystusa jako Słowa z Jego sprawiedliwością. Druk jest reakcją na pismo Osiandra wydane 10 stycznia 1552 w Norymberdze, zatytułowane: „Wider den Liechtflüchtigen Nachtraben” i ma formę wymiany argumentów, zaczerpniętych z tego pisma z argumentami wysuwanymi przez oponentów - Lutra i Flaciusa. Podstawą usprawiedliwienia według Marcina Lutra (1483-1546) jest fakt, że Chrystus cierpiał i przelał krew za człowieka, czego kwintesencją są słowa proroka Izajasza: Jego ranami jesteśmy uleczeni. Mathias Flacius, zwany Illyricus (czyli Ilyryjczyk) (luterański teolog - pierwszy superintendent w Kurlandii), z kolei jako jeden z głównych zarzutów przeciwko Osiandrowi wysuwa zarzut, iż rozróżnia on między zbawieniem a usprawiedliwieniem. Druk współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski) - sygn. Pol.6.II.1114-Pol.6.II.1138. Format bibliograficzny: 4. Pieczątki: 1, 7, 10, 11, 20. Dawne sygnatury: M.5, U.5.Misc.5. Inne znaki własnościowe: IH 1553 - tłoczone na przedniej okładzinie. Usunięty ekslibris rękopiśmienny na karcie tytułowej pierwszego druku. Typ oprawy - brązowa skóra ; okładziny - deski ; zdobienia oprawy - tłoczenia ślepe ; mosiężne zapinki (brak zapięć) ; niewielkie deformacje ; średnie zabrudzenia ; niewielkie zacieki / zaplamienia. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.