Theoderich der Große

Opis dokumentu

Theoderich der Große (Moguncja, 1910) - historia życia Teodoryka, zwanego Wielkim; goc. Þiudareiks, „Król ludów” (ok.455-526) - króla Ostrogotów z dynastii Amalów, w opracowaniu Georga Pfeilschiftera (1870-1936) - niemieckiego teologa i historyka kościoła. Bogato ilustrowany materiał wydany został w serii Weltgeschichte in Karakterbildern i stanowi przyczynek do historii świata, w myśl maksymy szkockiego pisarza i filozofa Thomasa Carlyle’a „Historia świata nie jest niczym innym jak biografią wielkich ludzi.“ Teodoryk (łac. Flavius Theodoricus) pochodził z królewskiego rodu gockiego Amalów. Od 461 roku przebywał na dworze cesarskim jako zakładnik. Za zasługi w walce z Sarmatami został jeszcze za życia ojca obwołany królem w 471 roku. Do 481 roku rywalizował o władzę nad Ostrogotami ze swoim imiennikiem – Teodorykiem Zezowatym. Po śmierci ojca w 473 roku udał się ze swoją grupą Gotów do Mezji Dolnej, gdzie urządził swoją główną siedzibę w Novae nad Dunajem. Stosunki Teodoryka z cesarzem Zenonem pełne były nagłych zwrotów – od pełnego uznania i obsypywania zaszczytami (w 484 Teodoryk był konsulem) do otwartej wojny. Skuszony przez Zenona, który obiecał mu stanowisko Odoakra, Teodoryk wyprawił się w 488 roku do Italii z ok. 25 tys. wojowników. W 490 roku pokonał Odoakra w bitwie nad Addą. Po zawarciu z nim pokoju w 493 roku i wkroczeniu do Rawenny, kazał go zabić. Jego królewską władzę w Italii cesarz Atanazjusz I uznał dopiero w 497 roku. Formalnoprawnie państwo Teodoryka było częścią składową Cesarstwa Rzymskiego: w stosunku do ludności rzymskiej reprezentował on władzę cesarską jako romanus princeps, a dla przybyłych z nim Gotów był królem. Dualizm rzymsko-gocki przejawiał się we wszystkich sferach życia. Jego władza sięgała poza właściwą Italię, obejmując Prowansję, Panonię, cześć Dalmacji. Dzięki talentowi dyplomatycznemu rozbudował system zmiennych sojuszy z państwami germańskimi. Początkowo dobre stosunki z Frankami popsuły się po usunięciu przez Chlodwiga w 507 roku Wizygotów z większej części ich galijskich posiadłości. Interwencja na rzecz Wizygotów zawiodła, ale ważnym jej skutkiem było rozciągnięcie bezpośredniej władzy Teodoryka na państwo wizygockie, jako opiekuna jego wnuka, a króla Wizygotów, małoletniego Amalaryka. W ostatnich latach życia Teodoryka zaczęły się ujawniać pierwsze objawy kryzysu jego państwa, które ostatecznie upadło w latach pięćdziesiątych VI wieku pod naporem Bizantyńczyków. Pod panowaniem Teodoryka, a także pod jego mecenatem, Italia była głównym ośrodkiem życia intelektualnego na Zachodzie. Długo po śmierci Teodoryka mieszkańcy Italii określali jego rządy jako szczęśliwe. Jego postać stała się wzorcem bohaterów w eposach innych ludów germańskich.