Stein der Wegbereiter deutscher Freiheit und Einheit

Opis dokumentu

Stein der Wegbereiter deutscher Freiheit und Einheit (Berlin, 1931) - opublikowana w setną rocznicę śmierci biografia pruskiego polityka, barona Rzeszy i jednego z najważniejszych reformatorów państwowych w historii Niemiec Heinricha Friedricha Karla vom und zum Stein (1757-1831), w opracowaniu niemieckiego publicysty, historyka i urzędnika państwowego w czasach narodowego socjalizmu Wilhelma Zieglera (1891-1962). Mało która osobowość kształtowała życie polityczne w Niemczech w pierwszej połowie XIX wieku w takim stopniu, jak Freiherr vom Stein. Choć często przedstawiany jest jako patriota zjednoczonych Niemiec był przeciwieństwem rewolucjonisty. Jego szacunek dla ustalonych instytucji i praw zabraniał mu demokratyzacji państwa i społeczeństwa. Nie był więc przyjacielem wydarzenia, które głęboko wstrząsnęło ówczesną Europą i zdeterminowało działania Steina: rewolucji francuskiej. Zdaniem Steina nowe konstytucje nie powinny powstawać w sposób rewolucyjny, ale poprzez ewolucyjną adaptację. Stein studiował prawo w Getyndze. W latach 1804-1808 był z krótką przerwą ministrem pruskim. Przeprowadził reformy, które zmierzały do unowocześnienia i wzmocnienia państwa pruskiego (m.in. zniesienie poddaństwa chłopów 1807, ustawa o wprowadzeniu samorządu miejskiego 1808, zmiana w naczelnym zarządzie państwa, nowy podział administracyjny Prus). Promował także reformy wojskowe. Usunięty ze stanowiska pod naciskiem cesarza Napoleona I, który ogłosił go wrogiem Francji w latach 1808-1812 przebywał na wygnaniu (m.in. w Brnie i w Pradze).  W latach 1812-1815 był doradcą politycznym cara Aleksandra I Romanowa. Przygotowywał nową koalicję antynapoleońską. Jako zaufany cara brał udział w kongresie wiedeńskim w 1815 roku. Z jego inicjatywy założono w  1819 roku Gesellschaft für Deutschlands ältere Geschichtskunde - towarzystwo historyczne, które wsławiło się wydaniem najważniejszych średniowiecznych tekstów źródłowych do historii Niemiec „Monumenta Germaniae Historica”. Zmarł 29 czerwca 1861 roku w Cappenberg. Przed II wojną światową, od jego nazwiska, nazwano dzisiejszą ulice Kamienną we Wrocławiu (Steinstrasse). Nazwane jego imieniem są również ulice m.in. w Hamburgu, Dortmundzie i Dusseldorfie. Biografię uzupełniają fragmenty bogatej korespondencji pruskiego polityka.