Stanislai Orichovii Rutheni Pro Ecclesia Christi ad Samuelem Matieiovium Episcopum Crac[oviensem]

Opis dokumentu

Druk teologiczny autorstwa Stanisława Okszyca Orzechowskiego (1513-1566) - kanonika przemyskiego, historyka, autora pism politycznych i religijnych, wspaniałego oratora (w 1543 roku wygłosił słynną mowę tzw. pierwszą Turcykę, w której nawoływał do krucjaty antytureckiej). Orzechowski znany również z powodu głoszonych przez siebie poglądów w kwestii dyscypliny kościelnej oraz publicznemu sprzeciwianiu się bezżeństwu księży. Postępując zgodnie ze swoimi przekonaniami wyraził chęć ożenku z Anuchną z Brzozowa. Deklarację swoją tłumaczył koniecznością zapewnienia ciągłości swojego rodu. Druk wydany w oficynieHieronima Wietora (c. 1480-1546/1547). Orzechowski przedstawił teksty religijne Samuela Maciejowskiego (1499-1550) herbu Ciołek - biskupa chełmskiego, płockiego, krakowskiego (powodowało to ostrą krytykę ze strony szlachty, oburzonej łączeniem poważnych urzędów w jednym ręku: kanonik krakowski i gnieźnieński, sekretarz wielki koronny, sekretarz królewski Zygmunta I Starego). Jako biskup krakowski dbał o poziom wykształcenia kleru, gromadził wokół siebie uczonych i poetów, studiował filozofię i retorykę, był doskonałym znawcą łaciny i greki. Maciejowski był zwolennikiem łagodnego postępowania wobec innowierców. Dzieło składa się z I-XII rozdziałów tematycznych. Na karcie tyt. oraz na końcu tekstu symboliczne przedstawienie herbu rodu Ciołek - postać tura (obrócony w prawą stronę herbową) na tarczy z insygniami biskupa, wokół owalny wieniec roślinny. Za tekstem - wiersz przyjaciela Orzechowskiego Jakuba Przyłuskiego (ok. 1512- 1554) (Jacobus Priluscius), pseud.: Jessovius (Jeżowita, bakałarz) – polskiego prawnika, pisarza politycznego, poety i tłumacza (władał językami starożytnymi: greckim i łaciną oraz hebrajskim). Format bibliograficzny: 8. Pieczątki: 1, 10, 11. Dawne sygnatury: U.8. Zewnętrzne oznaczenia: DT, DS. Typ oprawy druku (materiał) – biały pergamin (oprawa z japem) ; krawędzie – barwione ; okładzina – tektura (wewnątrz okładziny zapiski rękopiśmienne); okładka częściowo oddzielona od bloku ; niewielkie deformacje ; niewielkie przedarcia / ubytki ; niewielkie zagniecenia, ubytki lub przedarcia. Uwagi: Pol.6.II.8=E.XXIII.449. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.