Sermo funebris inclytae memoriae Christophori Radzivil, ducis Birzarum & Dubinkorum, Sacri Romani Imperii principis, palatini..

Opis dokumentu

Mowa funeralna wygłoszona 22.01.1641 r. na okoliczność śmierci, oraz ku czci Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640), hetmana wielkiego litewskiego, wojewody wileńskiego, syna Krzysztofa Radziwiłła Pioruna. Autorem druku jest luterański pisarz, teolog, rektor szkoły W Kiejdanach - Johann Friedrich Starck (1680-1756). Radziwiłł był zdolnym wodzem, ale egoizm i pycha nie zjednywały mu sympatyków. Jako przywódca kalwinów litewskich, nie mógł się spodziewać sympatii ze strony króla. Radziwiłł był nie tylko praktykiem, ale i teoretykiem wojny. Opracowywał plany usprawnienia rekrutacji żołnierzy i przygotowania magazynów dla wojska. Rozumiał, że aby przeciwstawić się Szwedom, należy zwiększyć siłę ognia polskiej armii. Wprowadził wyposażonych w broń palną dragonów, domagał się także zakupu armat, zbudowania floty wojennej i wybudowania fortów na linii Dźwiny, które chroniłyby Litwę przed szwedzkimi atakami. Gorliwy różnowierca, przeciwnik duchowieństwa katolickiego i Zygmunta III Wazy. Wyznawca i protektor kalwinizmu na Litwie. Zdolny wódz. W tekście dedykacja Starcka skierowana do Janusza Radziwiłła (1612-1655), który sprawował urząd wojewody wileńskiego i hetmana wielkiego koronnego, najpotężniejszego człowieka na Litwie. Zapisał się w świadomości Polaków, jako zdrajca narodowy, z racji tego, że kilka miesięcy przed śmiercią zdecydował się (jak większość ówczesnych możnych koronnych i litewskich) poprzeć państwo szwedzkie działaniach wojennych przeciwko Rzeczypospolitej. W druku znalazły się również wiersze podpisane przez pisarza, kaznodzieję Balthasara Voidiusa (1592-1654) oraz Achacego Dombsdorffa. Na końcu druku krótkie epitafium sławiące zmarłego Radziwiłła. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.7.III.281-Pol.7.III.352. Format bibliograficzny: 2. Pieczątki: 1, 7, 10, 11, 18. Dawne sygnatury: D.2.Miscell.1. Krawędzie przycięte. Typ oprawy (materiał) – półskórek; obleczenie – brązowa skóra, papier różowy; okładziny tektura; zdobienia oprawy - tłoczenia ślepe; pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów; średnie deformacje; średnie zabrudzenia; brak zacieków / zaplamień; średni stopień zainfekowania mikroorganizmami; niewielkie ubytki spowodowane przez owady. Uwaga: Pol.7.III.294=E.XXIX.181. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.