Respublica Polonica, Duobus Libris illustrata; Qvorum Prior, Historiæ Polonicæ memorabiliora, ex diligenti Sarmaticorum…

Opis dokumentu

Johann Christoph Hartknoch (1644-1687) (pseud. Hiltemberg) – historyk, profesor Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Urodził się w Jabłonce koło Szczytna, studiował na uniwersytecie w Królewcu. Swe zainteresowania historyczne skupiał na dziejach Prus i Polski, ogłosił szereg łacińskich rozpraw historycznych: O Początkach Prus, O formie dawnego państwa pruskiego, O prawie pruskim, O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów. Zajmował się także tematyką prawno-ustrojową Polski, publikując anonimowo krytyczne i liczne poprawki do dzieła M. Chwałkowskiego. Autor w swojej rozprawie naukowej „Respublica Polonica …” na tle historii i rozwoju terytorialnego dawnej Polski zawarł systematyczny i dokładny opis instytucji politycznych Rzeczypospolitej. Rozprawa obejmuje 20 działów, m.in.życie mieszkańców Polski, senat, sądownictwo, prawo, szlachta etc. Na końcu, z osobną paginacją znajduje się rozprawa o początkach Pomorza „Dissertatio de originibus Pomeranicis”. Autor w przedmowie oświadcza, że ułożył to dzieło z pięcioletnich swoich i drugich wykładów dla młodzieży pruskiej. Hartknoch miał również brak zrozumienia dla zasady liberum veto, historyk rodem z Prus Książęcych w swoim opisie Polski wątpi w konieczność istnienia veta dla zachowania wolności w Polsce. Autora dziwi ustrój Rzeczypospolitej, w szczególności zasada jednomyślności (jeden poseł mógł udaremnić decyzje sejmu). Przed kartą tytułową rycina (miedzioryt) przedstawiająca szlachcica w żupanie, w zbroi, hetmana i króla. W tekście liczne marginalia. Oprawa druku – pergamin (biały) (oprawa z japem); krawędzie – barwione; okładzina – tektura; niewielkie zagniecenia, ubytki i przedarcia; niewielkie zacieki i zaplamienia; niewielkie deformacje. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.