Recht der Natur

Opis dokumentu

Recht der Natur (1767) - jedna z licznych XVIII-wiecznych publikacji, stanowiąca próbę sformułowania doktryny prawa natury, w opracowaniu niemieckiego filozofa Georga Friedricha Meiera (1718-1777). Autor, od 1727 roku uczęszczał do szkoły Waisenhaus w Halle, którą jednak po kilku miesiącach musiał opuścić z powodu choroby (epilepsja). Od 1729 roku pobierał prywatne nauki matematyki, astronomii i mechaniki u Christopha Semlera (1669-1740). Wiedzę humanistyczną w tym czasie zdobywał w większości sam. Od 1732 roku Semelr umożliwił mu słuchanie wykładów na uniwersytecie w Halle. W 1735 roku immatrykulował na teologię i filozofię na uniwersytecie w Halle. Jego ulubionymi nauczycielami byli bracia: Siegmund Jakob Baumgarten (1706-1757), który prowadził wykłady z teologii oraz Alexander Gottlieb Baumgarten (1714-1762), wykładający logikę, metafizykę i filozofię. W 1739 roku zdał egzamin magisterski i w tym samym roku habilitował się pracą „De nonnullis abstractis mathematicis“. Gdy w 1740 roku Alexander Gottlieb Baumgarten został powołany na uniwersytet do Frankfurtu nad Odrą Meier przejął jego obowiązki. Wykłady Meiera cieszyły się wielką popularnością. W 1746 roku po interwencji Sigmunda Jacoba Baumgartena został profesorem nadzwyczajnym, a w 1748 profesorem zwyczajnym i prowadził wykłady ze wszystkich dziedzin filozofii. Otrzymał kilka propozycji pracy z innych uniwersytetów, ale je odrzucił. Nadrzędnym celem Meiera było popieranie rozsądku we wszystkich dziedzinach życia jako warunku szczęśliwego życia. Dlatego też przyłączył się do tych ówczesnych, popularnych filozoficznych pisarzy, którzy starali się przekazać swoje myśli w języku niemieckim mniej wykształconemu odbiorcy, w sposób bardziej zrozumiały. Jego znaczenie w filozofii opiera się przede wszystkim na jego pracach dotyczących estetyki, choć zajmował się również innymi aspektami i dziedzinami działalności filozoficznej, takimi jak filozofia religii, hermeneutyka i filozofia języka, poetyka, metafizyka, nauka rozumu etc. Opinie Meiera na temat estetyki, teorii uprzedzeń, logiki i hermeneutyki wskazują, że był nie tylko zaznajomiony z ważnymi debatami i osiągnięciami badawczymi swoich czasów, ale także kształtował je jako publicysta i nauczyciel akademicki na Uniwersytecie w Halle. Termin „prawo natury", który znalazł się w tytule niniejszej publikacji , jest nadzwyczaj wieloznaczny. Można zakładać, że każdy oryginalny, ówczesny myśliciel zaliczany do klasyków nadaje terminowi „prawo natury" własne niepowtarzalne, odrębne znaczenie. O wieloznaczności tego terminu przesądzają uwarunkowania obiektywne, dotyczące założeń filozoficznych, poznawczych, światopoglądowych i politycznych, przyjmowane niegdyś przez klasyków praw natury, jak i czynniki subiektywne - charakteryzujące ich osobowości twórcze. W „Recht der Natur”,w ramach eksperymentu myślowego stanu naturalnego Meier porusza się w sposób przyjęty w tamtych czasach, zakładając doktrynę prawa natury. Poszukuje nadrzędnej zasady, która stworzy podstawę i z której wywodzić się będą wszystkie dalsze bardziej szczegółowe zasady i reguły. Opiera własne prawo natury na zasadzie: „Nie obrażaj nikogo na zewnątrz w stanie naturalnym”. Wszystkie naturalne prawa i obowiązki człowieka w stanie naturalnym wynikają dla Meiera z tej pierwszej zasady, która nie tyle przypomina nakaz dążenia do doskonałości Christiana Wolffa, co wykazuje systematyczne podobieństwo do zasady Christiana Thomasiusa „Nie utrudniaj innym korzystania z ich praw”.