ΠΛOϓΤΑΡΧOΣ Plutarchi Chaeronensis, quae supersunt omnia [ …] Volumen decimum tertium

Opis dokumentu

ΠΛOϓΤΑΡΧOΣ Plutarchi Chaeronensis, quae supersunt omnia… (Tybinga, 1801) - trzynasty tom pierwszego wydania dzieł Plutarcha, w opracowaniu niemieckiego teologa, pedagoga, filologa, rektora Szkoły Anatolijskiej w Tybindze Johanna Georga Huttena (1755-1834). Jego nazwisko stało się znane w szerszych kręgach właśnie dzięki niniejszemu wydaniu dzieł Plutarcha, które zostały opublikowane w 14 tomach na przestrzeni 1791-1804. Plutarch z Cheronei; gr. Πλούταρχος ὁ Χαιρωνεύς, Plutarchos ho Chaironeus, (ok. 50 n.e. ok.125 n.e.) był jednym z największych pisarzy starożytnej Grecji, historykiem, filozofem-moralistą oraz oratorem. Uważany jest za jednego z tych autorów klasycznych, którzy ukształtowali nowożytne wyobrażenie o cywilizacji antycznej oraz za najwybitniejszego przedstawiciela starożytnej biografistyki. Kształcił się w Akademii Platońskiej w Atenach oraz w Aleksandrii. Chociaż wiele podróżował, większość życia spędził w rodzinnym mieście Cheronei w Beocji i w Atenach, gdzie sprawował wiele urzędów. W swoim rodzinnym mieście założył placówkę wzorowaną na Akademii Platońskiej. Był człowiekiem obdarzonym wyjątkową pogodą ducha, życzliwym, nadzwyczaj pracowitym i zdolnym, a przy tym bystrym i dowcipnym obserwatorem życia, polemistą pełnym temperamentu i erudycji. Jego najważniejsze dzieła to pisma moralne Moralia, które obejmowały ponad 70 rozpraw na różnorodne tematy - od traktatów filozoficznych po traktaty literacko-krytyczne - oraz poczytne po dzień dzisiejszy pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi; lat.Vitae parallelae), opisujące dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin (par było pierwotnie 23, zachowały się 22). W ten sposób Plutarch stara się stworzyć obraz obu kultur poprzez ukazanie historycznych biografii ich wielkich reprezentantów. Niniejszy tom zwiera część pism Plutarcha zebranych w zbiorze Moralia. Są to pisma o różnorodnej treści i zakresie: retoryczne, filozoficzno-teologiczne, polemiczne, etyczne, polityczne, pedagogiczne etc. Przeważają, zgodnie z tytułem, traktaty o zagadnieniach moralnych, jednak bogactwo treści zawartych w tym zbiorze jest znacznie większe. Teksty te są o tyle istotne, że opowiadają wiele szczegółów z życia Greków i Rzymian, które jak się okazują są ponadczasowe. Tom zawiera m.in.: Quaestiones naturales; De facie quae orbe lunae apparet (O obliczu widniejącym na tarczy księżyca); Aquane an ignis sit utilior (O tym, co jest bardziej pożyteczne, woda czy ogień); Bruta ratione uti (Bruta animalia ratione uti); De carnium esu oratio (De esu carnium oratio); Terrestriane an aquatilia animalia sint callidiora (Które zwierzęta są zmyślniejsze, lądowe czy wodne); Quaestiones Platonicae (Platonicae quaestiones); De repugnantiis Stoicis (De Stoicorum repugnantiis) etc.