Phaedri Augusti Liberti Fabularum Aesopiarum Libri V: Recte Tandem Captui Puerorum Accommodati.Oder: Deutliche und […] endlich recht eingerichtete Erklärung der Aesopischen Fabeln, welche Phaedrus […] in fünf Büchern hinterlassen […]

Opis dokumentu

Phaedri Augusti Liberti Fabularum Aesopiarum Libri V: Recte Tandem Captui Puerorum Accommodati … (Frankfurt, Lipsk, 1762) - pierwszy łaciński zbiór bajek rzymskiego poety pochodzenia greckiego Fedrusa, właśc. najprawdopodobniej Gaiusa Iuliusa Phaedrusa, od gr. Phaidros (15? p.n.e.- 50? n.e.) opatrzony obszernymi, niemieckojęzycznymi komentarzami i objaśnieniami, pod redakcją Emanuela Sincerusa. Fedrus otwiera długą listę łacińskich autorów, którzy tworzyli swoje własne wersje bajek zwanych dzisiaj „ezopowymi”. Ponieważ odwoływali się do twórczości Ezopa, często uważano ich za tłumaczy bądź naśladowców. Fedrus skorzystał wprawdzie z pomysłów swego poprzednika i jego utwory stanowią w części łacińską wersję bajek Ezopa, ale dodał też sporo własnych utworów, które są jego oryginalnymi dziełami. Autor pozostawił po sobie zbiór pięciu ksiąg bajek pisanych senarem jambicznym, co pozwala odróżnić twórczość Fedrusa od Ezopa, który pisał prozą. Bajkę Fedrusa, podobnie jak u Ezopa można sprowadzić do prostego schematu, w którym wynik spotkania i starcia pomiędzy bohaterami utworu zależy od rozkładu sił (fizycznych i/lub intelektualnych) pomiędzy bohaterami. Rozwiązanie konfliktu pomiędzy bajkowymi postaciami zależy od dwóch  podstawowych kryteriów: kim jest główny bohater i kogo spotyka na swojej drodze. Każdy bohater umieszczony jest na którymś z biegunów dwóch osi: siła - słabość oraz mądrość – głupota.W bajkach Fedrusa najczęściej występują zwierzęta, rzadziej zwierzęta i ludzie lub bogowie. Czasami autor stosuje model bohatera grupowego (ptaki, tłum widzów, stado żab etc.). Z postaci ludzkich najczęściej przywoływany jest Ezop, który funkcjonuje jako uosobienie mądrości. W bajkach pojawiają się również postaci historyczne, zarówno ze świata greckiego, jak i rzymskiego. Jego utwory charakteryzuje oryginalność, cięty humor, zwięzłość oraz  dogłębna znajomość ludzkiej natury. Niezależnie od źródeł, z których korzystał Fedrus, niezależnie od tradycji przekazu jego bajek i krytyki, z jaką wystąpili współcześni mu autorzy, to właśnie jego zbiór i jego wersja stoją u podstaw średniowiecznej bajki ezopowej, eposu zwierzęcego i liryki zwierzęcej, które przyczyniły się do rozwoju bajki nowożytnej.