Petrus Iordan Lectori S.D. en tibi nvnc itervm candide lector, coelestivm rervm disciplinae, atqve totivs sphaericae peritissimi, Iohannis Staeflerini [...] uariorum astrolabiorium compositionem seu fabricam [...]

Opis dokumentu

Dzieło Johanna Stöfflera o astrolabiach. Pierwotnie wydrukowane zostało w latach 1512/13 pod tytułem Elucidatio fabricae ususque astrola. Edycja Petera Jordana jest prawdopodobnie jej trzecim wydaniem, ale pierwszym publikowanym w Moguncji. Na karcie tytułowej widnieje emblemat przedstawiający Saturna pożerającego własne dziecko (mitologia rzymska), tarczę z klepsydrą, sierp oraz w tle złamane, uschłe drzewo. Wszystkie cztery elementy symbolizują upływający czas, co dodatkowo uwypuklają łacińskie sentencje dodane wokół ilustracji (np. z Fasti 6, 771-772 Owidiusza: “czas upływa, a my starzejemy się wraz z cicho biegnącymi latami, a one biegną szybko i nie zatrzyma się dzień.”). Traktat Stoefflera o budowie i użytkowaniu astrolabium był bardzo popularny w dobie renesansu i  doczekał się aż szesnastu wydań. Autor zawdzięcza to przejrzystej i zwięzłej kompozycji oraz przystępnemu językowi. W traktacie można znaleźć szczegółowe instrukcje dotyczące rozmieszczenia elementów astrolabium planisferycznego i wykorzystania go w praktyczny sposób. Liczne ilustracje pokazują, jak używać go do rozwiązywania różnych problemów matematycznych. Druga część dzieła zawiera traktaty o zegarach słonecznych, geometrycznym pomiarze wysokości, powierzchni płaskich i głębokości, a także rozdziały dotyczące horoskopów i prognostyk.