Otłówko zwane Klein Ottlau i Otłowiec zwany Groß Ottlau - zdjęcie mapy

Opis dokumentu

W jednej z kolekcji znajdującej się w zbiorach Biblioteki Elbląskiej, dokumentami są zdjęcia fragmentów poniemieckich map (choć w tym, przypadku są one dwujęzyczne) z miejscowościami związanymi z życiem niemieckich elit. W miejscowościach tych swoje dwory i pałace budowały bardziej znane lub mniej niemieckie rody. Tym razem na zdjęciu (obok) widoczne są dwie miejscowości Otłówek z niemiecka zwanym Klein Ottlau i Otłowo zwanym Groß Ottlau. Niedaleko od tych miejscowości, (niewidoczna na zdjęciu, jest trzecia miejscowość Wandowo – Wandau). Podana polska wersja nazewnictwa Otłówek, okazała się błędna, gdyż mapę wykonano przed 3 listopada 1950 roku, gdy oficjalnie Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów dokonano zmiany nazewnictwa, na Otłówko, w Otłowcu nazwę zmieniono jeszcze później. Obie miejscowości znajdują się w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim w gminie Gardeja, przy drodze krajowej nr 55. W latach 1975–1998 miejscowości administracyjnie należały do województwa elbląskiego. W Otłówku, w rejestrze zabytków zapisany jest zespół pałacowy i folwarczny z 2 połowy XVIII-XIX wieku. Na stan dzisiejszy pałac należy do Agencji Nieruchomości Rolnych, oddział w Pruszczu Gdańskim. A dzierżawcą jest Przedsiębiorstwo Rolnicze Otrol Sp. z o.o., budynek częściowo jest zamieszkały. Rezydencja została w latach 1900-1902 zbudowana dla znanej niemieckiej rodziny von Buddenbrock. Dokonano tego na potężnych fundamentach prastarego dworu, w stylu eklektycznym z elementami neobaroku. Po 1945 roku utworzono w Otłówku PGR. W 1974 roku przemianowano go w Zakład Rolny, w którego skład weszły PGR Czachówek i PGR Osadniki. Dodatkiem do pałacu jest Park krajobrazowy z poł. XIX w. o pow. około 3ha. Malowniczo położony na zróżnicowanym terenie. Założony na planie okręgu, ze stawami znajdującymi się w jego środkowej części. Rośnie tu cenny starodrzew, w tym wiele okazów zbliżonych do pomnikowych. Reprezentowany jest przez ponad 30 gatunków drzew i krzewów, głównie polskiego pochodzenia. Pałac i zabudowania gospodarcze usytuowane są we wschodniej części założenia i tworzą dodatkowy Zespół folwarczny z 2 połowy XVIII-XIX w. (kuźnia, stelmacharnia, spichlerz). Druga z tych miejscowości Otłowiec nazwany pierwotnie Otla, zdaniem toponomisty Huberta Górnowicza był polską nazwą i oznaczał miejsce otlone, wypalone. Potem przyjęła się forma Otłowo. Oznaczała ona początkowo jednostkę osadniczo-terytorialną, obejmującą kilka osad. Od czasów pierwszego biskupa pomezańskiego Ernesta (1250-1259) 120,5 łana w Otłowie posiadał na prawie chełmińskim rycerz Szymon. Był to zapewne teren późniejszego Otłowa właściwego (Wielkiego). Z nadania zaś biskupa Alberta (1260-1285) dziewiętnaście łanów Otłowa Małego należało do Ekharda, przybysza niemieckiego. Rycerz Szymon musiał za zgodą swych dzieci – Ottona, Małgorzaty i Katarzyny – odstąpić biskupowi Henrykowi 30 łanów ze swych dóbr, co było zapewne ceną zatwierdzenia reszty posiadłości. W XVI wieku część wsi dostała się w ręce von Lichtenheina. Reszta posiadłości należała do Rywałdzkich i Kalksteinów, rodzin sprzyjających Polsce i będących w wieku XVII w opozycji wobec elektorów i książąt pruskich. W 1787 roku Otłowo nadal było wsią rycerską. Zmiana dotychczasowej nazwy Gross Ottlau na Otłowiec ustalona została Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 1953r. Wcześniej (nie wszystkie) opisane miejscowości w ramach kolekcji, można znaleźć po wpisaniu słowa – „majątek”, „folwark”, „zdjęcie mapy” do naszej bibliotecznej wyszukiwarki.