Ostdeutscher Heimatkalender

Opis dokumentu

Rocznik niemiecki – „Wschodnioniemiecki Kalendarz Ojczyźniany”, ukazujący się w okresie Republiki Weimarskiej. Wbrew  tytułowi sam obrazkowy kalendarz stawił skromną i mało znaczącą część publikacji, zaś trzon zawartości stanowiły treści, przekazujące ideologię krzewioną przez wydawcę periodyku – Niemiecki Związek Wschodni (Deutscher Ostbund) – organizację utworzoną w 1919 r., której głównym celem było odzyskanie utraconych przez Niemcy na mocy traktatu wersalskiego i plebiscytów terenów na Wschodzie.

Przedmiotem zainteresowania periodyku były „wschodnie tereny” Niemiec po I wojnie światowej, czyli Pomorze, prowincja poznańsko-zachodniopruska, część Górnego Śląska i Prusy Wschodnie, a także obszary oddane Polsce i Czechosłowacji na mocy decyzji traktatu wersalskiego, oraz tereny nadbałtyckie – Okręg Kłajpedy, znajdujący się po wojnie pod protektoratem francuskim, a następnie przekazany Litwie, w którym większość stanowili mieszkańcy mówiący językiem niemieckim, a także Łotwa i Estonia, które od czasów średniowiecza ulegały silnym niemieckim wpływom kulturowym, ale po I wojnie światowej wybiły się na niepodległości.  Teksty zamieszczane w „Ostdeutscher Heimatkalender”  miały przypominać o „odwiecznych związkach kulturowych” niemieckich „marchii wschodnich” z Macierzą, stąd artykuły o wielkich niemieckich artystach żyjących na przestrzeni wieków na tych terenach oraz o niemieckich osiągnięciach cywilizacyjnych na Wschodzie. Czasopismo miało też wzbudzać tęsknotę i poczucie straty z powodu odjętych Niemcom ziem, stąd fotografie prezentujące piękno utraconych miast. Jednocześnie celem periodyku było podtrzymywanie więzów z Niemcami zarówno u Niemców, żyjących na „rubieżach” państwa, jak Prusy Wschodnie czy Zachodnie oraz poza granicami Niemiec, gdzie mogli stać się piątą kolumną.  „Ostdeutscher Heimatkalender” relatywizował krzywdy wyrządzone na przestrzeni wieków sąsiadom, np. w tekstach marginalizujących winę Prus w rozbiorach Polski, podkreślał za to krzywdy, wyrządzane Niemcom obecnie, np. szykanowanie ich w Okręgu Kłajpedy. Zdarzały się jednak teksty utrzymane w przyjaznym lub neutralnym tonie, np. pochwalające tolerancję Kazimierza Wielkiego w stosunku do osadników z Niemiec i innych krajów, a także artykuł na temat wzajemnych stereotypów  polsko-niemieckich przejawiających się w przysłowiach. Redakcja pilnie śledziła sytuację międzynarodową, m. in. przewrót majowy w Polsce, z zadowoleniem odnotowując pęknięcia w porządku wersalskim i iluzoryczność Ligi Narodów. Periodyk jest bardzo bogato ilustrowany, zawiera także zdjęcia (sporadycznie kolorowe), a także m. in. utwory beletrystyczne, zapisy nutowe utworów muzycznych, liczne reklamy. W zbiorach Biblioteki Elbląskiej znajdują się następujące roczniki:.1923, 1925, 1926, 1927, 1928, 1930-1931.