Oeuvres de J.B. Poqueiln de Moliere. Tome troisieme […]

Opis dokumentu

Oeuvres de J.B. Poqueiln de Moliere (Paryż, 1799) - trzeci tom antologii dzieł francuskiego komediopisarza epoki baroku, aktora i poety, uznawanego na jednego z największych twórców literatury francuskiej i europejskiej Moliera (fre.Molière), a właściwie Jeana Baptistea Poquelina (1622-1673). Jean-Baptiste przyszedł na świat w zamożnym domu, kształcił się w założonym przez jezuitów w 1563 roku Collège de Clermont. Trzynaście lat pracy w wędrownym teatrze pozwoliło mu na osiągnięcie mistrzostwa w konstruowaniu i wystawianiu komedii. Pisząc, łączył walory Commedia dell’arte z tradycjami komedii francuskiej. Po kilkunastu latach tułaczki po prowincji trupa prowadzona przez Moliera osiadła w roku 1658 w Paryżu i zyskała poparcie Ludwika XIV, który swą możną protekcją osłaniał komedianta, zuchwale atakującego błędy i wypaczenia ówczesnego życia. Molier rozwinął tradycyjny rodzaj widowiska komicznego, opartego na niewybrednym humorze sytuacyjnym, i nadał mu godność komedii charakterów, mieszcząc w niej prawdę i wyrazistość studiów psychologicznych świętoszka, libertyna, skąpca, mizantropa, snoba, zazdrośnika, kokietki, hipochondryka, nieszczęśliwie zakochanego etc. Był wielkim realistą, modelował swoich bohaterów na wzór żywych ludzi i ukazywał ich na barwnym tle rzeczywistych stosunków, ale zarazem tak potęgował i uogólniał dominujące cechy charakterów, że stawały się one ponadczasowym, ogólnoludzkim obrazem przywar i słabości człowieczych. Sztuka Moliera była aktem walki przeciw głupocie, zacofaniu, obłudzie i podłości, hipokryzji i zakłamaniu, dawała satyryczny obraz francuskiej obyczajowości XVII wieku i stanowiła zawsze świetny i kipiący żartem argument na rzecz postępu. Śmierć miał aktorską - umarł, tak jak żył, na scenie podczas wystawiania sztuki „Chory z urojenia”. Tom trzeci antologii rozpoczyna „La Critique de l'École des femmes” - jednoaktowa komedia prozą, wystawiona w1663, w której odpowiada on na ataki wywołane sukcesem „L'École des femmes” (1662). Jest to zarówno smakowity obrazek z rozmowy światopoglądowej o spektaklu , który zbulwersował część publiczności i podzielił tych, którzy twierdzą, że znają dobry smak i zasady teatru, jak i prośba Moliera o jego pisarstwo: "Chciałbym wiedzieć, czy wielką regułą wszystkich reguł nie jest podobać się i czy sztuka, która uchwyciła swój cel, nie poszła dobrą drogą. "Drugi i trzeci w kolejności utwór to jednoaktowa komedia prozą „L'Impromptu de Versailles” wystawiona po raz pierwszy w 1663 roku, która ma uwrażliwić na ciężkie zadanie dramaturga, przedstawić go w pilności jego pracy i w jego trudnych relacjach z aktorami oraz wystawiona w 1664 roku, składająca się z pięciu aktów (niedokończona) komedia zmieszana z muzyką i baletem „La Princesse d'Élide”. Czwarty utwór „Le Mariage forcé” to komedia-balet w jednym akcie , wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku, opowiadająca historię nieszczęsnego, zamożnego człowieka, który, czy mu się to podoba, czy nie, zmuszony jest zawrzeć i przejść przez "przymusowe małżeństwo", z młodą i piękną Dorimene, która wychodzi za mąż tylko dla pieniędzy i spodziewa się, że w ciągu sześciu miesięcy zostanie wdową. Tom wieńczy utwór komediowy z 1665 roku „Don Juan, uo le Festin de pierre”. W sztuce autor nawiązał do legendarnej postaci słynnego uwodziciela Don Juana. Utwór był odpowiedzią pisarza na krytykę jego „Świętoszka” i również wzbudził duże kontrowersje, tak że po 14 spektaklach Molier, za radą króla, zdecydował się zaprzestać wystawiania tej komedii. Na publikację w formie druku nigdy się nie zdecydował i sztukę wydano dopiero po śmierci Moliera, w 1682 roku.