Nürnbergs Merkwürdigkeiten und Kunstschätze … (Norymberga, 1831) - publikacja z pierwszej połowy XIX w. opisująca osobliwości sztuki i architektury położonej w północnej części Bawarii stolicy Frankonii - Norymbergi - miasta naznaczonego w XX w. piętnem nazizmu, które na przełomie średniowiecza i renesansu przeżywało czas rozkwitu, było jednym z większych centrów wydawniczych w Europie i miejscem pracy wybitnych artystów, matematyków, kartografów etc. Przedmiotem opisu w niniejszym zeszycie jest romańsko-gotycki kościół Świętego Sebalda (St. Sebald, Sebalduskirche) - jedna z dwóch historycznych far Norymbergi, kilkakrotnie przebudowywana w średniowieczu, o bardzo bogatym programie architektonicznym - zaskakującym w kościele o funkcjach parafialnych. Już w XII wieku istniała na tym miejscu kaplica dedykowana św. Piotrowi (kult tego pierwszego patrona był bardzo silny w kościele św. Sebalda przez całe średniowiecze). W latach 1225-1273 romańska świątynia została przebudowana na późnoromańską, dwuchórową bazylikę filarową z transeptem oraz kryptą i dwiema wieżami od zachodu (partie zachowane: chór zachodni, dolne kondygnacje wież, mury i detal arch. nawy głównej). Z 1255 r. pochodzi dokument erekcyjny o poświęceniu ołtarza św. Szczepana - w dokumencie tym po raz pierwszy pojawia się patrocinium św. Sebalda, choć dopiero w 1425 został on kanonizowany. Przebudowa gotycka rozpoczęła się w 1309 r. i trwała do końca stulecia. Potężny, trójnawowy halowy obejściowy chór od wschodu, z poligonalnym zamknięciem, datowany na lata 1361-1371, łączony jest z warsztatem Parlerów. Od strony architektonicznej łączy formy późnoromańskie (chór zachodni, korpus nawowy) z gotyckimi (prezbiterium, kaplice boczne, portale wejściowe). Bogaty wystrój wnętrza tworzą liczne dzieła rzeźby i malarstwa głównie z okresu dojrzałego i późnego gotyku m.in. nagrobek świętego Sebalda, który powstał w latach 1488-1507, w warsztacie Vischerów, w którym oprócz Piotra Vischera Starszego działali Herman i Piotr Vischer Młodszy; kamienna rzeźba świętej Katarzyny Aleksandryjskiej datowana na 1320 rok, epitafium Pawła Volckamera, Wita Stwosza datowane na 1499 rok ; drewniany krucyfiks ufundowany przez rajców miejskich Mikołaja Wickla i Augustyna Tichtla, wykonany prze Wita Stwosza w 1520 roku etc. Autorem opracowania jest Moritz Maximilian Mayer (1804-1869).