Neuer und Alter Kunst- und Tugend- Calender auff das 1719. Jahr Chirsti. Worinnen gantz gewisse Dinge, von dem Lauff der Sonnen, Monds, und dessen Vierteln vorher gesagt; auch ungewisse von der zukünfftigen Witter- und Veränderung der [...]

Typ: Stary druk Rok publikacji: [1718] Miejsce publikacji: Danzig Autor:
  • Pater, Paul
Strony: 42 Sygnatura: Pol.8.II.4792.6 biblioteka cyfrowa link Języki: ger Hasła kluczowe:
  • Stary druk - 18 w.
  • Pater, Paul (1656-1724)
  • Kalendarz XVIII w.
  • Pożary
  • Zjawiska astronomiczne
  • Zaćmienie księżyca
Pobierz plik XML Pobierz plik TXT Kategorie:
Data dodania: 12.12.2019

Opis dokumentu

Kalendarz sztuk i cnót na rok 1719 autorstwa gdańskiego profesora matematyki Paula Patera, wykładającego w Gimnazjach Akademickich w Toruniu i Gdańsku. Popularyzuje wiedzę dotyczącą astronomii i nauki, np. czy obecnie słońce i księżyc są bliżej ziemi niż w dawnych czasach, czy da się policzyć gwiazdy, czy Saturn i Mars są z natury złe, w jakim tempie przesuwa się słońce na niebie i jak jest wysoko, czy podczas zachowu i wschodu słońca jest ono bliżej nas, dlaczego gwiazdy mrugają, kto wymyślił znaki zodiaku itp. Podaje recepty na leki: na przewiane oczy, na gorączkę i ból głowy, na zawroty głowy, na bezsenność, ból oczu, na koszmary, jak dbać o cerę na twarzy, na zaczerwienione oczy, na dzwonienie i szum w uszach, na problemy ze słuchem. W drugiej części kalendarza, tzw. prognostikonie, autor przepowiada, że w roku 1719 wystąpią wielkie pożary. Przytacza zatem nadzwyczajne opowieści o wielkich pożarach z dawnych wieków. Pierwsza z nich dotyczy roku 1593 i wydarzyła się na Morawach, kolejna wydarzyła się we Frankfurcie nad Menem podczas jesiennych targów. Na kilkunastu stronach wymienia większe pożary z nowszych czasów poczynając od 1600 roku - w Rzymie podczas święta spłonął Castel St. Angelo, w 1601 r. w Eißleben spłonęło 600 domów, w 1654 r spłonęła jedna trzecia Damaszku, w 1660 r. spłonęło japońskie Nangesack oraz Miako, w 1636 r. spłonęło kolegium jezuickie w Clagfurcie w Karyntii, w 1653 wybuchł pożar podczas procesji Bożego Ciała w Pradze, w 1670 pożar zniszczył most i okoliczne domy w Genewie, w 1670 r. spłonął zamek w Salzburgu i wiele innych z mniej znanych miast z Finlandii, Szwajcarii, Norwegii i Holandii. Wzmiankuje ponadto pożary z Londynu, Münster, Rewla (Tallina), Dublina, Berlina mające miejsce w XVII w. Na końcu zamieścił wykład na temat zaćmienia słońca i księżyca.

Projekt „Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie starodruków Biblioteki Elbląskiej” w ramach programu MKiDN Kultura cyfrowa 2019. „Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.