Mvsa Elbingensis ivbilans sive actvs evcharisticvs in memoriam secvlarem tertii ab inventa feliciter typographia ivbilei in Athenaeo Drvsico d. XXIV. Nov. MDCCXL pvblice habitvs / dvctv Georgii Danielis Seyleri […]

Opis dokumentu

Druk okolicznościowy związany z obchodami trzechsetnej rocznicy wynalezienia druku dedykowany patrycjatowi Elbląga. W pierwszej części znajduje się łacińska przemowa Georga Daniela Seylera (1686-1745), wygłoszona wobec patrycjatu oraz młodzieży z Gimnazjum Elbląskiego, mówiąca o sztuce drukarskiej w Imperium Osmańskim. Seyler wyjaśnia, że islam był zawsze wrogi drukowi, ale sekretne oficyny prowadzone przez Żydów miały  pojawić się w Konstantynopolu już w XV wieku. Oficjalnie jednak wynalazek druku był odrzucany przez Turków (np. sułtan Mustafa I miał rozkazać wrzucić do morza prasę drukarską z czcionkami arabskimi ofiarowaną mu przez Republikę Wenecką). Następnie opowiada o pierwszej jawnie działającej drukarni w Stambule założonej w 1728 przez węgierskiego konwertytę na islam (ma na myśli İbrahima Müteferrikę, którego nie wymienia z imienia). Następnie druk zawiera tekst niemieckojęzycznej (przeplatanej wyrażeniami łacińskimi) sztuki wystawionej przez uczniów Gimnazjum Elbląskiego (aktorzy wymienieni są z imienia). Pierwszy akt dzieje się w XV w. i pokazuje reakcje ludzi na nowy wynalazek druku. W akcie drugim spór pomiędzy różnymi stronami roszczącymi sobie pierwszeństwo w wynalezieniu druku są rozsądzane przez Apollona. Trzeci akt przedstawia użyteczność druku, zwłaszcza w kościele i w szkole. Kończy się on łacińską Carmen seculare, wychwalającą druk jako wynalazek geniuszu niemieckiego i wyrażająca życzenie, żeby sztuka drukarska rozwijała się w Rzeczypospolitej rządzonej przez Augusta III. Następnie krótkie interscenium o początkach druku w Elblągu. Akt czwarty jest wielką finalną pochwałą druku i dziękczynieniem Bogu za ten wynalazek.

Projekt „Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie starodruków Biblioteki Elbląskiej” w ramach programu MKiDN Kultura cyfrowa 2019. „Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.