Moralium Gedanensium Libri XX. : Et ultra: serie literarum recensiti, oraculis sacrae scripturae, Exemplis, Patrum dictis...

Opis dokumentu

Moralia Gdańskie. Księga 20. Obszerne dzieło teologiczne mające na celu nauczanie, szczególnie w kwestiach moralnych. Autorem dzieła jest pastor kościoła św. Trójcy, rektor Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego (wykładał teologię i język hebrajski), gorliwy polemista luterański, obrońca luteranizmu ortodoksyjnego – Johann Botsack (1600-1674). Autor często atakował zarówno arian, jak i zwolenników kalwinizmu oraz katolików. Jego pisma cieszyły się dużą popularnością nie tylko w Gdańsku, ale również w Niemczech, niektóre tytuły doczekały się wielu wznowień. Urodzony w dalekiej Westfalii, w miejscowości Herford, przybył do Gdańska. Syn Bertolda, wnuk burmistrza, matka - Elżbieta Nagel. Ten wybitny teolog nauki pobierał w Herfordzie, Lubece, Hamburgu, Lipsku, Wittenberdze, Królewcu, Rostoku. Przyszły rektor ożenił się z Sabiną, córką Ernesta Hettenbacha, doktora medycyny, profesora tegoż uniwersytetu w Wittenberdze, wdową po Wolfgangu Frantzu, doktorze teologii, profesorze uniwersytetu i pastorze. Jego drugą żoną była (od 1644) Adelgunda (zm.1659), córka Jana Jakuba Cramera, pastora w kościele Św. Jana w Gdańsku. Botsack na urząd rektorski powołany został w 1630 r. w wieku 30 lat i pełnił go do 1643. Wcześniej - w Wittenberdze, jeszcze przed przybyciem do Gdańska - był docentem. Opublikował drukiem ponad 100 pism polemicznych, mów i kazań. Dzieło „Moralium gedanensium…” przedstawia cytaty z Biblii, z Pisma Świętego, historie świętych, zbiór rozważań, normy moralne, profanum (sferę świecką) oraz sacrum (sferę świętą). Materiały zebrane przez Botsacka przedstawione zostały w układzie alfabetycznym, układ treści dwukolumnowy, interfoliowany (przekładany czystymi kartami na zapiski i notatki), uzupełniony indeksami. Na wewnętrznej stronie okładziny naklejka z ekslibrisem Ex Bibliotheca Friderici Reygeri. [Exlibris - pelikan z rybą w dziobie, wkomponowany w owal ozdobiony motywami roślinnymi (labry). Nad owalnym znakiem stojący drugi pelikan z rybą. Fryderyk Reyger (1692-1753) - burmistrz Wolnego Miasta Gdańsk, syn zmarłego Gotfryda, radcy miejskiego. Po ukończeniu nauk i obowiązkowej podróży po Europie, wstąpił Fryderyk w ślady swych przodków i poświęcił się służbie publicznej, przeszedł wszystkie szczeble dygnitarstwa miejskiego. Na rok przed śmiercią jeździł jako poseł senatu gdańskiego do króla Augusta II. Był też burgrabią królewskim w Gdańsku. Po swym ojcu odziedziczył znaczną bibliotekę, którą stale powiększał nowymi nabytkami, gromadząc równocześnie piękny zbiór rękopisów.] Format bibliograficzny: 2. Pieczątki: 1, 10, 11. Dawne sygnatury: U.3. Zewnętrzne oznaczenia: DT. Krawędzie przycięte - nakrapiane ; typ oprawy (materiał) - biały pergamin ; okładzina - tektura ; niewielkie zabrudzenia ; średnie zacieki / zaplamienia ; niewielki stopień zainfekowania mikroorganizmami. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.