Lucians von Samosata Sämtliche Werke. Aus dem Griechischen übersetzt und mit Anmerkunkungen und Erläuterungen versehen von C. M. Wieland. Zweyter Theil

Opis dokumentu

Lucians von Samosata Sämtliche Werke.… (Lipsk; 1788) - druga część niemieckojęzycznego przekładu dzieł zebranych Lukiana z Samosat(-y). Lukian z Samosat, gr. Lukianós, łac. Lucianus był rzymskim retorem i satyrykiem, piszącym po grecku sofistą, uważanym za twórcę satyry społecznej. Pod jego imieniem zachowało się 79 utworów prozaicznych, 2 parodie tragiczne oraz 53 epigramy (nie wszystkie autentyczne). Najwcześniejsze są pisma retoryczne na temat mitologiczne i historyczne, czasem ujęte w formę fikcyjnych mów sądowych. Jego najdojrzalszym i najbardziej charakterystycznym dziełem są dialogi, zwłaszcza dialogi satyryczne, których większość powstała w Atenach. Zamiłowanie do tej właśnie formy przejął m.in. z praktyki zawodowych retorów, uczących wygłaszać mowy „za” i „przeciw” w fikcyjnych procesach sądowych. Ponad 35 jego utworów ma formę dialogu lub zbliżoną do niej. Kunsztu budowania dialogu nauczył się od Platona. Cechował go niezwykły polot i żywość wyobraźni. Był ogromnie oczytany, z wielką swobodą korzystał z bogatych tradycji literatury greckiej. Zaskakiwał bogactwem motywów, ciętym dowcipem i bystrością obserwacji. Bawił czytelnika uciesznymi scenkami, demaskował szarlatanów, po mistrzowsku kreślił satyryczne sylwetki. Poddawał ostrej krytyce ówczesne życie i ludzi, piętnował pogoń za majątkiem, nierówności klasowe, szydził z filozofów, antropomorficznych bóstw i przesądów. Był wytrawnym stylistą, niektórzy krytycy i uczeni uznają go za najgenialniejszego stylistę wszystkich czasów. Jego dzieła filozoficzne, teologiczne i literackie wywarły trwały wpływ na kulturę europejską i do dziś zachwycają erudycyjną kpiną i walorami retorycznymi. Do wytrwałych entuzjastów jego pism należeli m.in. Erazm z Rotterdamu (1466 lub 1467-1536), Friedrich Schiller (1759-1805), Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) czy Christoph Martin Wieland (1733-1813). To właśnie Wieland jest autorem niniejszego, opatrzonego bogatymi komentarzami i objaśnieniami, niemieckojęzycznego przekładu dzieł zebranych Lukiana z Samosat. Część druga opracowania zawiera, m.in.: Rozmowy Bogów (Theon dialogoi; gr. Θεῶν διάλογοι; łac. Dialogi deorum; niem. Göttergespräche) - zbiór 26 miniaturowych dialogów, w satyryczny i nieco kpiący sposób traktujących o zabawnych epizodach z mitologii greckiej. W dialogach tych, bóstwa olimpijskie pojawiają się głównie w rozmowach między sobą, z innymi bóstwami lub ze śmiertelnikami. Partnerami dialogu są tu m.in.: Prometeusz i Zeus, Eros i Zeus, Hera i Zeus, Hefajstos i Apollo, Hermes i Apollo, Afrodyta i Eros, Pan i Hermes, Zeus i Helios, Zeus, Asklepios i Herakles etc. W dalszej kolejności materiał prezentuje Rozmowy Bóstw Morskich (Enalioi dialogoi; gr. Ενάλιοι διάλογοι; łac. Dialogi marini; niem. Meergöttergespräche) - zbiór kolejnych, pełnych humoru i pozbawionych zbytniej krytyki religijnej, 15 dialogów, w których bóstwa morskie, rzeczne i wiatry rozmawiają ze sobą o epizodach z mitologii greckiej oraz Rozmowy z umarłymi (Nekrikoi dialogoi; gr. Νεκρικοὶ διάλογοι; niem. Todtengespräche), stanowiące kolekcję trzydziestu dialogów, przepojonych filozofią cynicką, z elementami komedii attyckiej, których akcja rozgrywa się Hadesie. Historia oddziaływania Rozmów z umarłymi Lucjana znalazła ostatecznie kulminację w epoce nowożytnej w rozwinięciu rozmów ze zmarłymi w odrębny europejski gatunek literacki, zwany także gatunkiem lucyjańskim. Niniejszą część uzupełniają utwory: Die Götterversammlung, Der überwiesene Jupiter, Die Ueberfahrt oder der Tyrann, Jupiter Tragödus etc.