Lexikographisches Ortschafts-Verzeichniss nebst Entfernungs-Tabelle des Regierungsbezirks Gumbinnen enthaltend alle Städte, Dörfer, Oberfürstereien und Förstereien, einzelnen Abbaue, Mühlen, Vorwerke und sonstigen Etablissements […]

Opis dokumentu

Leksykograficzny spis wszystkich miejscowości Rejencji Gąbińskiej (niem. Regierungsbezirk Gumbinnen) opublikowany w Tylży w 1895 roku. Jednostkę administracyjną Regierungsbezirk wprowadzono w Prusach jako pośredni szczebel administracji pomiędzy prowincją a powiatem. Do kompetencji rejencji należały sprawy administracji państwowej, nadzór nad szkołami i kościołami, sprawy poczty, przemysłu, rzemiosła i handlu. Na czele rejencji stał prezes (Regierungs President). Rejencja (regencja) Gąbińska to pruska jednostka administracyjna w prowincji Prusy Wschodnie, położona w jej północnej i wschodniej części, istniejąca w latach 1808–1945. Została ono powołana oficjalnie 16 grudnia 1808 na miejsce powstałej w 1724 Litewskiej Kamery Wojennej i Skarbowej. Początkowo jednostka administracyjna nosiła nazwę rejencji litewskiej w Gąbinie i była jedną z dwu rejencji wchodzących w skład Prus Wschodnich. Rejencja obejmowała w 1885 powierzchnię 15 870 km² i zamieszkana była przez 788 tys. mieszkańców, spośród których zdecydowaną większość stanowili ewangelicy (756 tys.). Znaczną część ludności południowych powiatów (Ełk, Olecko, Ządźbork, Jańsbork etc.) stanowili polskojęzyczni Mazurzy, z kolei w północno-wschodnim regionie koncentrowała się ludność litewska (szczególnie w powiatach Szyłokarczma,Tylża, Ragneta, Pilkały i Stołupiany). Do 1905 r. Rejencja Gąbińska swoim zasięgiem terytorialnym obejmowała powiaty: Kłajpeda (Memel), Szyłokarczma (Heydekrug), Niziny ze stolicą w Jędrzychowie (Elchniederung), Tylża (Tilsit), Ragneta (Ragnit), Pilkały (Pillkallen), Stołupiany (Stallupöhnen), Wystruć (Insterburg), Gąbin (Gumbinnen), Darkiejmy (Darkehmen), Gołdap (Goldap), Węgorzewo (Angerburg), Olecko (Oletzko), Giżycko (Lötzen), Ełk (Lyck), Mrągowo (Sensburg) oraz Pisz (Johannisburg). W 1905 r., utraciła na rzecz nowo utworzonej Rejencji Olsztyńskiej powiaty: Lötzen, Lyck, Sensburg oraz Johannisburg. Publikacja zawiera alfabetyczną ewidencję miejscowości opracowaną w formie tabelarycznej wraz z określeniem właściwości sądów, odległości do właściwych miejscowo sądów, właściwych placówek pocztowych, odległości do najbliższych stacji kolejowych oraz przynależność poszczególnych miejscowości do właściwych parafii. Zestawienie, na podstawie urzędowych dokumentów sporządził asystent policyjny z Tylży L. Jaensch.