Herrn S.A.D. Tissot , M.D. Anleitung für das Landvolk in Absicht auf seine Gesundheit [ …] aus dem Französischen übersetz durch H. C. Hirzel, M.D.[…]

Opis dokumentu

Anleitung für das Landvolk in Absicht auf seine Gesundheit… - wydany w 1785 roku niemieckojęzyczny przekład publikacji z dziedziny medycyny stanowiący swoisty poradnik (instrukcję) dla pospólstwa i ludności wiejskiej w zakresie ochrony zdrowia, diagnostyki oraz leczenia wielu schorzeń i chorób. Opracowanie miało na celu krzewienie w narodzie idei kultury medycznej i świadomej ochrony zdrowia, wspierającej się na najnowszych ustaleniach lekarzy. Francuskojęzyczna publikacja ukazała się drukiem po raz pierwszy w Lozannie w roku 1761. Jej autorem był Samuel August André David Tissot (1728-1797) - szwajcarski lekarz, neurolog i znakomity popularyzator wiedzy medycznej. Tissot w swoich poglądach mieszał zabobonny tradycjonalizm z nowoczesnością. W zwalczaniu chorób stawiał na ziołolecznictwo i aromaterapię. Podkreślał znaczenie samopoczucia i psychiki dla zdrowia. Podejmował kwestię śmiertelności pacjentów i zajmował się statystyką medyczną. Był przeciwnikiem rozpowszechnionego w owym czasie ponad miarę puszczania krwi. Zamiast tego zalecał chininę oraz kamforę. Polecał też środki uspokajające podawane w maśle, mleku, winie lub wodzie. Nakazywał ćwiczenia gimnastyczne i zabraniał leżenia w łóżku w innym celu niż spanie. Chorym zalecał spokój oraz świeże, czyste powietrze pozbawione szkodliwych miazmatów (niezdrowe powietrze, zaduch) będących przyczyną chorób. Uważał, że życie w zdrowiu zapewniają umiar w jedzeniu oraz równowaga w działaniu i emocjach. W poglądach doktora Tissota pobrzmiewają poglądy Kartezjusza uważającego organizm za skomplikowaną maszynę. Dzieło Tissota ukazało się również w przekładzie polskim pod tytułem: Rada dla pospólstwa względem zdrowia jego przez P. Tyssota, doktora i profesora medycyny. Towarzysza Akademii Królewskiej Londynu, Medyko-Fizycznej Bazylejskiej, Ekonomicznej Berneńskiej z francuskiego na polski język przełożona. Książka dostała rekomendację Grzegorza Piramowicza w roku 1774. W publicznej pochwale tego dzieła Piramowicz podkreślał, że „Sława imienia i doskonałości jego w sztuce lekarskiej zaszła i do narodu naszego”. W dokumencie Tissota znajdujemy opisy, przyczyny powstawania oraz sposoby leczenia wielu schorzeń i chorób m.in. różnych rodzajów gorączki, chorób oczu, uszu, chorób układu moczowego, wątroby, zapalenia płuc, bólu gardła, zębów, odry, ospy, czerwonki, porażenia słonecznego, różnych rodzajów ugryzień i ukąszeń przez zwierzęta oraz owady (w tym pogryzienia przez wściekł psy), wrzodów krwawiących, opatrywania oraz leczenia ran i złamań itd. Materiał zawiera również opis dolegliwości typowo kobiecych, ciąży, porodu i połogu, szeroko pojętej opieki poporodowej oraz właściwej opieki nad małym dzieckiem etc. Autorem niemieckojęzycznego przekładu jest Hans Caspar Hirzel (1725-1803) - lekarz miejski w Zurychu, od 1790 roku przewodniczący Naturforschende Gesellschaft in Zürich.