Rozprawa autorstwa J. G. Hamann’a (1730-1788) – królewieckiego filozofa i pisarza, krytyka oświeceniowego rozdźwięku między religijnością a rozumem, jednego z prekursorów okresu „burzy i naporu” w niemieckiej filozofii, literaturze i kulturze. Rozprawa była polemiką z "Jerusalem" Mendelssohna, zawierała m. in. krytykę filozofii Hume’a.