Geschichte des Rittergutes Gansenstein

Opis dokumentu

Wydana w 1925 roku w Królewcu (niem. Königsberg) historia majątku ziemskiego Brożówka (niem. Gansenstein) autorstwa Waltera Uhse, właściciela dóbr od 1888 roku. Brożówka to obecnie niewielka wieś w województwie warmińsko - mazurskim, powiecie giżyckim w gminie Kruklanki. Podczas II wojny światowej, gdy Adolf Hitler założył kwaterę w Gierłoży, Brożówkę na swą siedzibę obrał Heinrich Himmler. Prawdopodobnie również latem 1943 roku w zabudowaniach na terenie majątku, przez pewien czas przetrzymywany był przez Niemców Komendant Główny Armii Krajowej - Stefan Rowecki "Grot". Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1562 roku książę Albrecht Hohenzollern (1490-1568) nadał swojemu sekretarzowi Baltazarowi Gansowi 60 włók lasu, a ten nazwał miejscowość od swojego nazwiska - Gansenstein. Na terenie dawnego lasu powstały dwie wsie Brożówka i Regułówka. Rodzina von Gansen mieszkała w majątku 250 lat. Jej ostatni potomkowie zmarli podczas wielkiej epidemii dżumy wraz z większą częścią mieszkańców wsi w 1710 roku. Ich grobowiec znajduje się w kościele w Kruklankach. Po tych wydarzeniach Brożówkę wydzierżawiła polska rodzina szlachecka Załuskich, należąca do braci polskich (arian) osiadłych w Prusach. W II połowie XIX wieku kolejnymi właścicielami dworku i ziem o powierzchni ponad 700 hektarów była rodzina Werner a następnie od 1888 roku autor niniejszego opracowania - Walter Uhse. W materiale obok szczegółowego historycznego zarysu dziejów dóbr ziemskich, znajdujemy m.in. niezwykle szczegółowy opis działań zbrojnych prowadzonych w ramach I wojny światowej, dane dotycząc rentowności i sposób użytkowania majątku, chronologicznie uporządkowany wykaz właścicieli i dzierżawców począwszy od 1562 roku, treść kontaktu za nadział gruntu zawartego w 1791 roku pomiędzy ówczesną posiadaczką dóbr Justine Albertine von Schlichting (z rodziny Załuskich) a chłopem pańszczyźnianym Johannem Nowackiem etc.