Monografia na temat historii powiatu suskiego. Tom pierwszy obejmuje okres od czasów prehistorycznych do końca wojny trzynastoletniej. Omówione są takie zagadnienia jak położenie geograficzne, warunki geologiczne, administracja w państwie zakonnym, skład etniczny i społeczny, kolonizacja terenów do 1300 i po tym roku (data graniczna wyznaczająca początek zmasowaneji planowej kolonizacji Żuław przez osadników niemieckich), stosunki gospodarcze i kulturalne, zakładanie parafii i szkół.