Dissertatio de loquela: qua non solum vox humana, & loquendi artificium ex originibus suis eruuntur: sed & traduntur media, quibus ii, qui ab incunabulis surdi & mudi […]

Opis dokumentu

Łacińska rozprawka o umiejętności rozmowy osób głuchych, autorstwa holenderskiego pedagoga osób niepełnosprawnych, lekarza Johanna Konrada Ammana (1669-1724). Ammann był przekonany, że umiejętność mowy werbalnej jest równoznaczna z umiejętnością myślenia i rozumowania (wyrażał to przekonanie stawiając w opozycji do mowy język migowy jako ułomny). Swoim uczniom przekazywał umiejętność ruchów warg i krtani podczas mówienia, dopóki nie przyswoili powtarzania wyraźnie liter, sylab i słów. Rozgłos przyniosło mu wydanie książki w 1692 r. pod tytułem Surdus loquens (Głuchy mówiący). Rozprawka Dissertatio de loquela wydana w formie kieszonkowej o wymiarach 14,5 x 9,5 cm, zawiera liczne tablice (składane). Publikacja poświęcona autorskiej metodzie nauki mówienia osób niesłyszących od urodzenia. Autor omawia, w jaki sposób powstaje i wydobywa się głos ludzki.  Podaje systematykę i wymowę głosek w kilku językach (włoski, angielski, niemiecki i francuski). W trzecim rozdziale prezentuje metodę, dzięki której osoby niesłyszące od urodzenia, jak i te, które straciły słuch w wyniku choroby mogą nauczyć się mówić. Wskazuje na typowe problemy wynikające w procesie nauki mówienia. Oprócz samego wydobywania dźwięków postuluje także naukę gramatyki. Druk dedykowany burmistrzowi w Amsterdamie - Johannesowi van Waveren Hudde (1628-1704) (matematyk i mąż stanu, który promował kartezjańską geometrię i filozofię oraz przyczynił się do teorii równań). Książka obleczona w brązową skórę, marmoryzowane krawędzie, na oprawie złocone tłoczenia. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Ob.7.II.3623-Ob.7.II.3624.