Die siebenundzwanzig Punkte des Präsidenten Wilson

Opis dokumentu

Wydana w formie maszynopisu trójjęzyczna (angielski, francuski, niemiecki) publikacja zawierająca treść słynnego programu pokojowego Thomasa Woodrowa Wilsona (1856-1924) - dwudziestego ósmego prezydenta USA w latach 1913-1921, przedstawionego na wystąpieniu w amerykańskim Kongresie 8 stycznia 1918 roku (czternaście punktów Wilsona) wraz z uzupełnieniami zawierającymi dalsze warunki zaprezentowanymi kolejno w: orędziu do Kongresu 11 lutego 1918 roku, przemówieniu w Mount Vernon z 4 lipca 1918 roku, przemówieniu z 27 września 1918 roku w Nowym Jorku oraz nocie dyplomatycznej skierowanej w imieniu prezydenta przez sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych Ameryki Roberta Lansinga (1864-1928) do rządu niemieckiego 5 listopada 1918 roku. Plan pokojowy Wilsona stał się podstawą dla ładu światowego po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Choć idealistyczne koncepcje amerykańskiego prezydenta nie zapobiegły kolejnemu konfliktowi, plan miał kluczowe znaczenie dla sprawy polskiej i kształtu nowej mapy Europy. Plan pokojowy ogłoszony 8 stycznia 1918 roku przez prezydenta Stanów Zjednoczonych, określał, zgodnie z jego wizją warunki zapewnienia trwałego i sprawiedliwego ładu pokojowego po zwycięstwie aliantów w I wojnie światowej. Jego punkty dotyczyły: jawności dyplomacji i wyrzeczenia się tajnych układów, swobody żeglugi morskiej w czasie pokoju i wojny, wolności handlu i usuwania barier celnych, redukcji zbrojeń, rozstrzygania sporów dotyczących kolonii z uwzględnieniem interesów mocarstw kolonialnych i ludności miejscowej, wycofania wojsk niemieckich z okupowanych terytoriów Rosji i jej samostanowienia, zniesienia okupacji Belgii i odbudowy jej suwerenności, zwrotu Francji Alzacji i Lotaryngii, korekty granicy Włoch zgodnie z kryterium narodowościowym, zapewnienia autonomii narodom Austro-Węgier, zniesienia okupacji Serbii, Czarnogóry i Rumunii oraz przyznania Serbii dostępu do morza, suwerenności Turcji z uwzględnieniem autonomicznych dążeń nietureckich narodów zamieszkujących jej terytorium, utworzenia niepodległego państwa polskiego ze swobodnym dostępem do morza oraz powołania międzynarodowej organizacji (Liga Narodów), gwarantującej utrzymanie pokoju na świecie. Program stał się podstawą kapitulacji Niemiec, podpisanej 11 listopada 1918 roku w Compiègne, a później jego postulaty znalazły odbicie w warunkach wersalskiego traktatu pokojowego 1919 (z Paktem Ligi Narodów jako integralną częścią traktatu). Publikacja została wydana najprawdopodobniej na zlecenie niemieckiego Auswärtiges Amt (Urząd Spraw Zagranicznych).