Die National-Literatur der Skandinavier. Eine prosaische und poetische Anthologie aus den besten nordischen Schriftstellern, mit erläuternden kritischen und biographischer Notizen […] Erster Band. Die altnordische Literatur

Opis dokumentu

Die National-Literatur der Skandinavier … (Berlin, 1875) - pierwszy tom obszernej publikacji szczegółowo prezentującej literaturę narodową Skandynawów w jej historycznym zarysie, której autorem jest niemiecki pisarz, dramaturg i językoznawca Anton Eduard Wollheim da Fonseca (1810-1884). Materiał został wydany  jako piąty tom serii „Die Classiker aller Zeiten und Nationen. Geschichte ihres Lebens, erläuternde Charakteristik ihrer Schriften und auserlesene Stellen aus ihren Meisterwerken”, pod redakcją Adolfa Wolffa. Książka na szerokim tle historycznym, kulturowym i artystycznym prezentuje antologię prozatorską i poetycką najlepszych pisarzy nordyckich, wraz objaśnieniami, uwagami  krytycznymi i notami biograficznymi. Pierwszy tom koncentruje się na literaturze staronordyckiej. Okres staronordycki datuje się od roku 700 do ok. roku 1350. Język staronordycki (norw. duń. norrønt, szwedz. fornnordiska) używany był wówczas na terenie Norwegii, Szwecji, Danii oraz na Islandii i Wyspach Owczych i Grenlandii. Zanim około roku 1000 wprowadzono alfabet łaciński została spisana zaledwie niewielka część literatury staronordyckiej, czego powodem były trudności z użyciem pisma runicznego, które wykorzystywano jedynie do krótkich inskrypcji. Większość utworów powstałych przed rokiem 1000 przetrwała w tradycji ustnej, a zostały one spisane później. Zbiór tych utworów nazywany jest Eddą starszą. Składa się z 29 pieśni, z których 10 było poświęconych bogom (mityczne) oraz 19 poświęconym bohaterom i wojownikom, napisanych stylem, który od niej właśnie został nazwany eddycznym. Pieśni Eddy starszej to utwory mitologiczne oraz pieśni heroiczne; są one bogatym źródłem wiedzy o staroskandynawskich zwyczajach i wierzeniach. Wszystkie pieśni Eddy są anonimowe, prawdopodobnie ich autorzy powtórzyli tylko zasłyszane opowieści.Na podstawie tych właśnie tekstów islandzki skald i historyk Snorri Sturluson (1179-1241) stworzył w XIII wieku swoją Eddę młodszą (zwaną także Eddą prozaiczną). Wiele ze spisanych przez niego opowieści pochodziło z terenów Norwegii, dlatego Eddę młodszą zalicza się do dziedzictwa literackiego tego kraju. Zapisy Snorri Sturlusona wraz z sagami islandzkimi stanowią najważniejsze źródło wiedzy o kulturze i historii Norwegii z tego okresu. Innym ważnym elementem literatury staronordyckiej były pieśni skaldów, dworskich poetów na dworach skandynawskich z czasów wikingów. Skaldowie układali pieśni pochwalne poświęcone osobom żyjącym lub właśnie zmarłym. Ich utwory charakteryzowały się wysokim kunsztem poetyckim. Mimo dość dużej izolacji Norwegii w utworach norweskich skaldów odnaleźć można dość wpływy germańskiej tradycji ustnej. Do historii przeszło około 260 skaldów, z których część związana była w dworem króla Haralda Hårfagre (zwanego również Haraldem Pięknowłosym).