Die Kriegsgefahr und die Lage des Landes

Opis dokumentu

Ulotka wydana przez Pruską Partię Postępową w przededniu wojny z Austrią. Dokładna data wygenerowania druku to 25 kwietnia 1866, a zatem wkrótce po wystąpieniu przez Prusy z wnioskiem o stworzenie Parlamentu Narodowego – organu wspólnego dla państw niemieckich zrzeszonych w Związku Niemieckim a  przed wkroczeniem wojsk pruskich do Holsztynu i wybuchem wojny z Austrią (początek czerwca 1866). Autorzy ulotki, związani z Partią Postępową przestrzegają przed wybuchem wojny, do której prze konserwatywny gabinet, a do której ich zdaniem Prusy nie są w ogóle przygotowane. Według Partii Postępowej skutkiem polityki prowadzonej przez konserwatywny pruski rząd jest osamotnienie Prus w Związku Niemieckim oraz potencjalne sprzymierzenie się Austrii w razie wybuchu konfliktu z  Bawarią, Wirtembergią, Badenią, Hesją, Saksonią i Hanowerem. Autorzy druku stwierdzają ponadto, iż wybuch wojny spowoduje ingerencję Francji, Włoch, Anglii i Rosji w wewnętrzne sprawy Związku Niemieckiego (jest to nawiązanie do tajnych traktatów zawartych przez pruski rząd z Francją i Włochami w 1866 r. na wypadek wojny z Austrią). Autorzy druku nawiązują także do pruskiej konstytucji z 1850 r. oraz do nastrojów społecznych, stwierdzając, iż wprawdzie wyłączne prawo wypowiadania wojny przysługuje królowi Prus, to ponieważ wojny prowadzone są dzięki ofierze krwi i pieniądzom poddanych, powinny być prowadzone jedynie wówczas gdy naród za pośrednictwem swych przedstawicieli w parlamencie uzna je ze słuszne i sprawiedliwe i w związku z tym zezwoli na ich sfinansowanie. Uwagę zwraca także powołanie się autorów na opinię wyrażoną przez Bismarcka, iż w razie braku jedności wszystkich Niemców Prusom grozić może ten sam los, co „nieszczęśliwej” Polsce, podzielonej między państwa ościenne. [Teka z drukami ulotnymi (m.in. nadbitki, rozporządzenia, ulotki, weksle, afisze), sygn. DŻS 15 a/1. Dokumenty zakupione przez Bibliotekę Elbląską, pochodzą z kolekcji Tomasza Spionka].