De Russorum religione, ritibus nuptiarum, funerum, victu, vestitu & et de Tartarorum religione ac moribus

Opis dokumentu

Pismo składa się z dwóch współwydanych listów. Ustalonym bibliograficznie autorem pierwszej pracy jest Paweł Oderborn (ca 1555-1604). List jest skierowany do Dawida Chytraeusa (1531-1600). Paweł Oderborn pochodził z Pomorza, był teologiem i duchownym luterańskim. Po ukończeniu studiów w Rydze w 1579 r. został proboszczem w Kownie na Litwie, a od 1587 głównym pastorem w kościele św. Piotra w Rydze. Po 1589 r. został mianowany nadwornym kaznodzieją księcia Fryderyka w Kurlandii, a następnie superintedentem kościołów luterańskich tamże. Pod koniec życia był rektorem gimnazjum w Rydze. List powstał w czasie jego pobytu w Kownie. Dawid Chytraeus, wł. nazwisko Kochhafe, był teologiem luterańskim i historykiem, m. in. profesorem uniwersytetu w Rostoku. Oderborn w liście opisuje religię i zwyczaje w Rosji, czyniąc obszerne ekskursy (odstąpienie od tematu) geograficzne i historyczne. Omawia strukturę kościoła prawosławnego: arcybiskupa w Moskwie, prezbiterów, kapłanów, a także funkcjonowanie cerkwi, teologię, ikony, sposób przeprowadzania chrztu, następnie szkolnictwo, zwyczaje ślubne, rytuały i uczty pogrzebowe, prawa i sądownictwo, zabawy ludowe i muzykę, sposób ubierania się, kuchnię rosyjską, sposób budowania domów, rodzaj monety, książki i wiele innych. Osobny obszerny ekskurs poświęca Tatarom, ich religii, strukturze etnicznej, językowi i zwyczajom. Drugą częścią składową jest list Jana Maleckiego (ca 1490-1567) do Georga Sabinusa (1508-1560). Jan Malecki był polskim teologiem luterańskim, poetą, tłumaczem, drukarzem i wydawcą. Zasłynął jako drukarz polskiej literatury protestanckiej w Królewcu, prowadził działalność m. in. w Ełku. Georg Sabinus był niemieckim humanistą, filologiem, poetą i dyplomatą, w 1544 r. został powołany na pierwszego rektora uniwersytetu w Królewcu. List opisuje głównie zwyczaje religijne dawnych mieszkańców Prus. Szerzej omawia także język, sposób życia, zwyczaje ślubne i związane z pochówkiem zmarłych. Druk wydany prawdopodobnie w Rostoku w drukarni Stephana Möllemanna (15..–1610). Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.392-Pol.6.II.6.II.426. Format bibliograficzny: 4. Pieczątki: 1, 5, 10, 11. Dawne sygnatury: N.2., N.2.Misc.2. Zewnętrzne oznaczenia: DT, TD. Typ oprawy (materiał) - biały pergamin; krawędzie przycięte - barwione; okładziny - tektura; zdobienia oprawy - tłoczenia złocone; niewielkie deformacje; niewielkie przedarcia/ubytki; znaczny stopień zainfekowania mikroorganizmami. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.