D. Joh. Salomo Semlers letztes Glaubensbekenntniss über natürliche und christliche Religion […]

Opis dokumentu

Obszerna, refleksyjna rozprawa teologiczna dotycząca istoty religii chrześcijańskiej stanowiąca, na co wskazuje tytuł opracowania ostatnie wyznanie wiary i kredo życiowe Johanna Salomo Semlera opublikowana drukiem w 1792 roku, tuż po śmierci autora przez  Christiana Gottfrieda Schütza (1747 -1832) - niemieckiego filologa, filozofa, teologa, redaktora i wydawcę, ucznia Semlera. Johann Salomo Semler (1725 -1791) był niemieckim teologiem ewangelickim, zaliczanym do najwybitniejszych teologów oświecenia, który otworzył nowe drogi teologii protestanckiej poprzez jej wielokierunkowość w licznych dziedzinach. Dzięki swoje teologicznej pracy poznawczej został jednym z prekursorów i wpływowym przedstawicielem historyczno-krytycznych badań w Niemczech w XVIII wieku. Jego udane połączenie luterańskiej tradycji z myśleniem oświeceniowym pokazuje jego najważniejsze dzieło dogmatyczne Institutio ad doctrinam Christianam liberaliter discendam (1774). Znamienna dla jego teorii edukacji teologicznej była ostra krytyka deizmu. Historia teologii i pobożności była przez niego zasadniczo odróżniana od naukowej teologii i religii chrześcijańskiej jak również od jego pojęcia „religii prywatnej” (niem. Privatreligion). „Religia prywatna” w odróżnieniu od „publicznej religii” (niem. öffentlichen Religion), która służy jedynie teologii, nie jest połączona ze znajomością pism lub porządku kościelnego, lecz wyłącznie zależy od sumienia i zostanie nabyta przez własne przekonanie poszczególnego człowieka. Semler opowiadał się za wolnością sumienia i tolerancją. Minione wydarzenia chrześcijańskie interpretował stosując biblijne kategorie i oczekiwał odpowiedniego udoskonalenia chrześcijaństwa i religii w przyszłości. Jego refleksyjna twórczość teologiczna była uznawana, zarówno pod względem polityki kościelnej i metodologii jako bardzo istotna.