Encyklopädie, oder zusammenhängender Vortrag der gemeinnützigsten, insbesondere aus der Betrachtung der Natur und des Menschen gesammelten Kenntnisse. Siebenter Theil. Die Europäische Geographie […]

Opis dokumentu

Encyklopädie, oder zusammenhängender Vortrag der gemeinnützigsten, insbesondere aus der Betrachtung der Natur und des Menschen gesammelten Kenntnisse (Berlin, Szczecin; 1817) - drugie, uzupełnione wydanie siódmej części encyklopedii wiedzy powszechnej, której autorem jest niemiecki matematyk i fizyk Georg Simon Klügel (1739-1812). Klügel uczęszczał do gimnazjum Johanneum, renomowanej humanistycznej szkoły w Hamburgu. Z tej szkoły przeszedł do hamburskiego Gymnasium Academicum, gdzie otrzymał solidne wykształcenie matematyczne. Mimo zamiłowania i talentu do przedmiotów ścisłych w gimnazjum, nie zdecydował się jednak na karierę matematyczną i w 1760 roku wstąpił na uniwersytet w Getyndze z zamiarem podjęcia studiów teologicznych. Na uniwersytecie w Getyndze Klügel uczęszczał na kurs matematyki w ramach studiów teologicznych, dzięki czemu poznał Abrahama Kästnera (1719-1800), który szybko dostrzegł jego talent matematyczny. Ostatecznie w 1763 roku doktoryzował się z matematyki. Pozostał w Getyndze do 1765 roku. W marcu 1767 roku został mianowany profesorem matematyki na uniwersytecie w Helmstedt. W 1788 roku przeniósł się na uniwersytet w Halle (katedra matematyki i fizyki). Pozostał na tym stanowisku do końca swojej kariery, pełniąc w latach 1797-1798 funkcję rektora uniwersytetu. Po dwudziestu latach pracy na tym stanowisku, w 1808 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł cztery lata później, w 1812 roku. To właśnie podczas pracy na uniwersytetach w Helmstedt i Halle Klügel wniósł swój najważniejszy wkład do matematyki. Była to w pewnym sensie mieszanka encyklopedycznego stylu gromadzenia faktów z prawdziwie nowatorskimi pomysłami w matematyce i jej zastosowaniach w różnych dziedzinach, takich jak optyka i meteorologia. Od 1765 roku był członkiem korespondencyjnym Akademii Nauk w Getyndze, a od 1803 roku, za zasługi dla matematyki, członkiem Akademii Berlińskiej. Od 1794 roku był również  honorowym członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk w Sankt Petersburgu. Encyklopedia Klügela została opublikowana po raz pierwszy w latach 1782-1784 w trzech częściach. Drugie wydanie ukazało się w siedmiu częściach w latach 1792-1817. Niniejszy, siódmy tom drugiego wydania zawiera kompedium ówczesnej, ludzkiej wiedzy, zebranej na podstawie obserwacji natury i człowieka. Encyklopedia nie jest jednak, jak wiele nam współczesnych publikacji, zapisana w formie zbioru, ułożonych alfabetycznie artykułów hasłowych, złożonych ze słów kluczowych i tekstów je objaśniających, lecz przyjmuje formę opisową. Niniejsza część jest opisem geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej kontynentu europejskiego wraz z chorograficznym opisem krajów, regionów i terytoriów wchodzących w jego skład. W licznym gronie opisywanych państw znalazło się również Królestwo Polskie, opisane m.in. jako kraj graniczący od północy z Prusami i Rosją, od wschodu z Rosją i Galicją, od południa z Rosją, Galicją i Śląskiem, od zachodu ze Śląskiem, Wielkim Księstwem Poznańskim i Prusami; o łącznej powierzchni 2220 m² i liczbą mieszkańców wynoszącą 2.800.000.