Christliches Concordien-Buch, das ist der Evangelisch-Lutherischen Kirche sämmtliche gewöhnlichste Symbolische Schrifften [...] formula concordia und

Opis dokumentu

Concordia – zbiór tekstów luterańskich (wyznaniowych) opracowany przez teologa Heinricha Pippinga (1670-1722) oraz niemieckiego pastora luterańskiego, pedagoga - Christiana Weise (1703-1743). Kościół Ewangelicko-Augsburski wyrósł z szesnastowiecznej reformacji luterańskiej. Swoją naukę opiera jednak nie tyle na wypowiedziach ks. dra Marcina Lutra i na jego pracach naukowych, co na księgach symbolicznych, czyli Corpus Doctrinae, które poprzedzone trzema ekumenicznymi wyznaniami wiary w roku 1580 ukazały się jako Liber Concordiae - Księga Zgody. Księgi wyznaniowe odgrywają szczególna rolę w Kościołach wywodzących się z Reformacji zapoczątkowanej przez Marcina Lutra w Wittenberdze. W 1580 roku, w 50. rocznicę odczytania Wyznania Augsburskiego, wydano tzw. Księga Zgody (Liber Concordiae), która była ukoronowaniem procesu kształtowania się zestawu luterańskich ksiąg wyznaniowych i stanowi ich zamknięty zbiór. Zastąpiła istniejące wcześniej lokalne zbiory ksiąg wyznaniowych. W jej skład weszły zarówno przyjęte przez Reformację starokościelne symbole wiary: nicejsko-konstantynopolitański (wspólny dla całego chrześcijaństwa), apostolski i atanazjański (wspólne dla chrześcijańskiego Zachodu), jak i wyznania wiary XVI-wiecznego Kościoła: Wyznanie Augsburskie i jego Obrona, Mały i Duży Katechizm, Artykuły Szmalkaldzkie, Traktat o władzy i prymacie papieża oraz Formuła Zgody.  W skład opublikowanej Księgi zgody wchodzi sześć wyznań wiary okresu reformacji: 1. Wyznanie (konfesja) augsburskie (str. 29) – podstawowa księga wyznaniowa luteranizmu (zawierająca zasadnicze credo), napisana przez Filipa Melanchtona. Od tytułu wyznania biorą swoją nazwę Kościoły ewangelicko-augsburskie ; 2. Obrona wyznania augsburskiego (str. 76) ; 3.Artykuły szmalkaldzkie (str. 370) - które dzielą się na trzy części: pierwsza zawiera krótki zestaw artykułów o Bożym majestacie, w drugiej znajdują się artykuły mówiące o urzędzie i dziele Jezusa Chrystusa, artykuły z części trzeciej są podstawą do rozmowy z "mężami uczonymi".  Pierwsza część artykułów to wspólny wyraz wiary zachodniego Kościoła, natomiast zawarte w drugiej i trzeciej części sformułowania wyraźnie dzielą Kościół ewangelicki od Kościoła, któremu przewodzi papież ; 4. Mały katechizm Lutra (str. 429) ; 5. Duży katechizm Lutra (str. 461) ; 6. Formuła zgody (str. 601). Przed kartą tytułową księgi - miedziorytowa rycina wg rysunku J. A. Richtera (Akademia Drezdeńska) wykonana przez sztycharza C. F. Boetius. sculp. Rycina przedstawia Marcina Lutra i innych reformatorów. Na przedniej karcie ochronnej rękopiśmienne zapiski "...?... Prediger Gebens, von J. G. L .... Elbing ~ 718 ... Nowenber 1812, ...?..". Oprawa książki - pergamin ; krawędzie przycięte - barwione. W 2012 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza zbioru starych druków XVIII w. Biblioteki Elbląskiej”.