Christian Weise. Eine literar-historische Abhandlung

Opis dokumentu

Christian Weise … (Wrocław, 1854) - traktat literacko-historyczny, stanowiący próbę ukazania bogatej twórczości literackiej i działalności śląskiego pedagoga, dramaturga i pisarza Christiana Weise (1642-1708), w opracowaniu niemieckiego pedagoga, literaturoznawcy, historyka literatury Hermanna Palma (1816-1885). Christian Weise pochodził z rodziny humanistów. Rodzice Christiana byli czeskimi eskulantami (egzulantami). Christian Weise od wczesnego dzieciństwa przejawiał chęć i zdolności do nauki, którą, dzięki ojcu, zaczął pobierać w bardzo młodym wieku. Ojciec uczył go łaciny, greki oraz hebrajskiego. Od lipca 1659 roku rozpoczął studia teologiczne na uniwersytecie w Lipsku. W 1663 roku w Lipsku uzyskał tytuł magistra filozofii, ale nie udało mu się podjąć pracy na uniwersytecie. Zaczął dawać prywatne lekcje z retoryki, polityki, historii i poezji. Jako że jego kariera akademicka nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, w roku 1668 przyjął stanowisko sekretarza u ministra księcia Augusta Saksonii-Weimaru, Simona Phillipa von Leiningen Westerburg w Halle. W roku 1670 został ochmistrzem u barona Adolpha von Asseburga. W tym samym roku otrzymał nominację profesorską do gimnazjum Augustuneum w Weißenfels. Prowadził zajęcia z polityki, retoryki i poezji. Tutaj spędził osiem lat, osiągając sukcesy zarówno jako nauczyciel, jak i pisarz. Po 8 latach spędzonych poza swoim rodzinnym miastem, w 1678 roku przyjął propozycję kierowania żytawskim gimnazjum. Piastując urząd rektora gimnazjum, Christian Weise był również kierownikiem żytawskiej biblioteki rady miejskiej. W ciągu następnych trzech dekad znacznie i systematycznie ją rozwinął. Christian Weise był pasjonatem teatru. Angażował się w rozwój szkolnej sceny. Napisał ponad 50 sztuk teatralnych, które były wystawiane przez jego uczniów. Jego podopieczni ćwiczyli wymowę i umiejętność panowania nad sobą podczas występów przed zgromadzoną publicznością. Raz do roku, młodzi aktorzy prezentowali się przez trzy kolejne dni, w trzech utworach, których tematyka była wstępnie określona: pierwszy dotyczył zagadnień duchowości i biblii, kolejny aspektów polityczno-historycznych, a na koniec pokazywana była komedia. Przedstawiane sztuki teatralne miały również na celu swobodne wpajanie uczniom wiedzy społecznej. Teatralna tradycja przyniosła Weisemu i prowadzonej przez niego szkole znakomitą opinię. Jako poeta i autor żytawskich komedii szkolnych Weise jest stale obecny w niemieckiej literaturze i nauce teatralnej. Weise kierował powierzoną mu placówką przez prawie 30 lat, gdzie przygotowywał kolejne pokolenia młodych ludzi do ich przyszłego życia zawodowego. Ściągnął do gimnazjum w Zittau wielu uczniów, w tym również pochodzenia szlacheckiego, czym przyczynił się do wzrostu renomy szkoły. Jako rektor propagował wprowadzenie niemieckiego jako języka zajęć szkolnych. Dzięki ciągłemu prowadzeniu badań, lekturze i ćwiczeniom zdobył obszerną wiedzę. Cieszył się poważaniem wśród kadry profesorskiej w kraju, ceniony był jako błyskotliwy filolog, rozsądny filozof, pobożny i obeznany z biblią teolog, doświadczony historyk, elokwentny mówca i poeta. Trzydziestoletni okres działalności Christiana Weise w Zittau był jednocześnie okresem świetności żytawskiego gimnazjum, biblioteki rady miejskiej oraz niemieckiej komedii szkolnej. Christian Weise zmarł 21 października 1708 roku w wieku 66 lat w Zittau. Został pochowany ze wszystkimi zaszczytami w żytawskim kościele św. Jana.