Beyträge zur Geschichte der Philosophie […] Fünftes Stück

Opis dokumentu

Wydany w 1795 roku w Züllichau i Freystadt piąty tom Beyträge zur Geschichte der Philosophie (Przyczynek do historii filozofii) autorstwa Georga Gustawa Fülleborna (1769-1803) - niemieckiego filozofa, filologa, etnografa, publicysty, tłumacza literatury polskiej, założyciela naukowego ludoznawstwa na Śląsku, popularyzatora filozofii (swoje poglądy opierał na filozofii Fryderyka Augusta Wolffa i Immanuela Kanta). Urodzony w Głogowie Fülleborn odegrał dużą rolę w upowszechnianiu kultury polskiej na Dolnym Śląsku. Po ukończeniu gimnazjum protestanckiego rozpoczął w 1786 roku studia na Uniwersytecie w Halle, gdzie studiował teologię, filologię, filozofię i archeologię. W 1789 roku po obronie doktoratu z filozofii (Liber de Xenophane, Zenone, Gorgia, Aristoteli vulgo tributus, passim illustratus) wrócił do Głogowa, gdzie objął funkcję kaznodziei kościoła ewangelicko-reformowanego. Jednocześnie od 1791 roku był wykładowcą języków starożytnych w Gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu. W latach 1798-1800 wydawał tygodnik literacki Nebenstunden. Od kwietnia 1800 roku aż do śmierci sprawował kierownictwo nad tygodnikiem Der Breslauer Erzäler. W latach 1791-1799 opublikował 12 tomów Beyträge zur Geschichte der Philosophie. W niniejszym, piątym tomie 12-częściowego dzieła autor opisuje m.in. postacie i poglądy filozoficzne reprezentowane przez włoskiego filozofa i teologa Lucilio Vaniniego; wł. Giulio Cesare Vanini (1584 lub 1585 - 1619) oraz Ehrenfrieda Walthera von Tschirnhaus (1651 - 1708) - niemieckiego filozofa, matematyka, fizyka i technologa(wynalazcę europejskiej porcelany). W tej części autor odnosi się również do historii zastosowania metod matematycznych w filozofii i formułowaniu zasad poznania ludzkiego, historii filozofii francuskiej, poddaje analizie najważniejsze dzieło filozoficzne Arystotelesa - Metafizykę (gr.Τὰ μετὰ τὰ φυσικά) etc. W zbiorach Biblioteki Elbląskiej znajdują się również tom trzeci i czwarty dzieła (syg. 92362-92362a) oraz tomy od 6 do12 (oznaczone odpowiednio syg. 92362c-92362h).