Beiträge zur Kenntniß des General von Scharnhorst und seiner amtlichen Thätigkeit in den Jahren 1808 bis 1813 mit besonderer Beziehung auf die über ihn in der Biographie des verstorbenen Minister Grafem Dohna ausgesprochenen Urtheile

Opis dokumentu

Beiträge zur Kenntniß des General von Scharnhorst… (Berlin, 1833) - przyczynek do biografii pruskiego generała Gerharda Johanna Davida von Scharnhorsta (1755-1813), w opracowaniu feldmarszałka w Armii Pruskiej, dwukrotnego pruskiego ministra wojny Hermanna Ludwiga Leopolda Gottlieba von Boyena (1771-1848). Jak wskazuje tytuł opracowania rys biograficzny dotyczy w szczególności działalności urzędowej Scharnhorsta w okresie 1808-1813. Przyszły pruski generał pochodził z chłopskiej rodziny. Po odbyciu edukacji w akademii wojskowej, od 1778 roku służył w armii hanowerskiej. W 1783 został przeniesiony do artylerii. W dalszym ciągu kształcił się w szkołach wojskowych i jednocześnie zaczął sam publikować prace w tej dziedzinie, w tym instrukcje dla oficerów. Po raz pierwszy walczył w kampanii w Holandii w 1793 r. W 1794 uczestniczył w obronie miasta Menen. Wkrótce potem został promowany na majora. W 1795, po pokoju w Bazylei, powrócił do Hanoweru. Będąc już znanym wojskowym, otrzymał oferty służby w kilku krajach. W 1801 wstąpił na korzystną finansowo służbę dla króla Prus i został zatrudniony w Akademii Wojskowej w Berlinie. Podczas wojny 1806 roku z Francją Scharnhorst został szefem sztabu generalnego księcia Brunszwiku. Został lekko raniony pod Auerstedt i wyróżnił się męstwem podczas odwrotu armii pruskiej. Razem z feldmarszałkiem Królestwa Prus Gebhardem Leberechtem vonBlücherem (1742-1819) dostał się do niewoli podczas kapitulacji Ratkau, a następnie wziął udział w wymianie jeńców za oficerów napoleońskich. Odegrał ważną rolę w dowodzeniu pruskim korpusem generała L’Estocqa, współdziałającym z Rosjanami. Za kampanię został odznaczony orderem Pour le Mérite. Po kampanii 1806 przystąpił do prac nad modernizacją armii pruskiej. Po zawarciu pokoju w Tylży mianowany został na stopień generała-majora i wyznaczony zwierzchnikiem komisji mającej zająć się modernizacją armii i stworzeniem nowoczesnej armii narodowej. Na skutek uwarunkowań politycznych po przegranej wojnie z Napoleonem i nacisków Francji, proponowane reformy zostały jednak w tym czasie wdrożone jedynie częściowo. W 1808 Scharnhorst został ministrem wojny, w 1810 szefem sztabu generalnego. Kiedy w latach 1811–1812 Prusy zostały zmuszone do sojuszu wojskowego z Napoleonem przeciwko Rosji, Scharnhorst opuścił Berlin i służbę wojskową. Podczas odwrotu armii sprzymierzonych spod Moskwy, na wezwanie króla Prus ponownie powrócił do służby i przyjął stanowisko szefa sztabu Blüchera. Współpracował wówczas przy wprowadzeniu reformy armii pruskiej według postulatów z 1808. Armia przestała składać się z zawodowych żołnierzy cudzoziemskich, za to w 1813 wprowadzono w Prusach obowiązkową służbę wojskową, bez względu na stan społeczny. Zniesiono przywilej szlachty na pełnienie funkcji oficerskich na rzecz umiejętności. Reformy dążyły do ulepszenia procesu dowodzenia, zmiany modelu dowództwa i uelastycznienia taktyki oraz przekazania inicjatywy na niższe szczeble. Zniesiono kary cielesne i ograniczono bezużyteczny „pruski dryl” na rzecz praktycznych ćwiczeń. Scharnhorst został ranny w nogę w bitwie pod Lützen 2 maja 1813. W wyniku rany i trudów odwrotu, zmarł w Pradze 28 czerwca 1813, gdzie miał negocjować z Austrią kwestię jej przystąpienia do wojny. Jeszcze przed śmiercią został awansowany na stopień generalleutnanta. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. KD.4540 - KD.4542.