Beiträge zur Beförderung der Menschenkenntniß, besonders in Rücksicht unserer moralischen Natur […] Erster Stück

Opis dokumentu

Beiträge zur Beförderung der Menschenkenntniß, besonders in Rücksicht unserer moralischen Natur (Berlin, 1788) - pierwsza część publikacji z pogranicza filozofii, psychologii, antropologii i pedagogiki oświeceniowej, odnosząca się do problematyki znajomości natury ludzkiej, w szczególności do natury moralnej człowieka, w opracowaniu Karla Friedricha Pockelsa (1757-1814). Pockels  był  popularnym niemieckim pisarzem filozoficznym, uczonym i badaczem. Stał się znany jako biograf księcia Karola Wilhelma Ferdynanda. W latach 1776-1779 studiował  teologię i filozofię na uniwersytecie w Halle. Jego nauczycielami akademickimi byli August Hermann Niemeyer (1754-1828) i Johann August Eberhard (1739-1809). Dzięki pośrednictwu filantropa Friedricha Eberharda von Rochow (1734-1805), Pockels wyjechał w 1780 roku do Brunszwiku jako wychowawca i nauczyciel  dwóch najmłodszych synów księcia Karola Wilhelma Ferdynanda (1735-1806), Augusta i Friedricha Wilhelma. Był autorem popularnych prac psychologicznych i pedagogicznych, m. in. z zakresu psychologii dziecka i psychologii płci. Był również współpracownikiem czasopisma Karla Philippa Moritza "Magazin zur Erfahrungsseelenkunde" i opublikował kilka artykułów w "Braunschweigisches Magazin". W 1809 roku ukazała się jego biografia księcia Karola Wilhelma Ferdynanda. Zmarł 29 października 1814 r. na udar mózgu. Pockels był nie tyle uczonym, ile człowiekiem o światowym wykształceniu, zdrowym osądzie i dobrych zdolnościach obserwacyjnych, w żadnym razie nie stroniącym od radosnych przyjemności życia. Pojawiał się tu i ówdzie jako poeta, ale przede wszystkim jako popularny pisarz filozoficzny. Jego zamiłowanie do obserwacji i pracy psychologicznej zaprowadziło go również na pole edukacji, gdzie popierał panujące wówczas zasady filantropii. W przedmowie do niniejszej publikacji podkreśla znaczenie związku między religią a cnotą. Dokument, jak wskazuje tytuł, ma propagować wiedzę o człowieku i naturze ludzkiej, zwłaszcza w odniesieniu do natury moralnej człowieka. Znajomość natury ludzkiej  staje się podstawą do nauczania moralności i cnoty. Jak zauważa Pockels we wstępie, religia i moralna natura człowieka są ze sobą bardzo blisko związane. W myśli oświeceniowej nie mogą być one rozpatrywane w oderwaniu od siebie. Inspiracją i bazą opublikowanego zbioru były wielkie, znakomite dzieła, takich filozofów jak: Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592); Charles de Marguetel de Saint-Denis, seigneur de Saint-Évremond (1613-1703); John Locke (1632-1704); David Hume (1711-1776); Francis Hutcheson (1694-1746) etc. Niniejsza część zawiera trzy rozprawy. Pierwsza z nich dotyczy różnorodności ludzkich charakterów i temperamentów. Druga traktuje o charakterze narodowym oraz poglądach Davida Hume’a w tej kwestii. (Zdaniem D. Hume’a, „tam, gdzie ustaliło się na wieki bardzo rozległe państwo, narodowy charakter ogarnia cały kraj i we wszystkich jego częściach zaprowadza podobne obyczaje”.) Trzeci i ostatni traktat poświęcony jest zagadnieniu złego samopoczucia człowieka. Druga część dokumentu ukazała się rok później, w 1789 roku. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. 92545/1-92545/2.