Apologia : Gründlicher Gegenbericht, warhafftige erzelung der Histori des erhabenen [...] Benedict Morgenstern...

Opis dokumentu

Druk religijny o charakterze polemiki z kontrowersyjnym pruskim duchownym luterańskim Benedictem Morgensternem (1525-1599). Zarzewiem sporu, który wybuchł w Gdańsku w 1561 r. była kwestia, czy pozostałości chleba i wina używanych podczas sprawowania Eucharystii należy także traktować jak sakrament. Obie strony sporu przerzucały się inwektywami, jedni drugich nazywając papistami lub profanatorami sakramentu. Aby załagodzić spór, gdański magistrat polecił prawnikowi o wykształceniu teologicznym Jacobowi von Barthen odnieść się do zagadnienia. Wydał on druk zatytułowany „Formula Concordiae”, w którym w 13 artykułach opowiedział się za poglądem, iż pozostałe po sprawowaniu Eucharystiiresztki chleba i wina nie mają już mocy sakramentalnej, a z szacunkiem należy je traktować jedynie ze względu na tajemnicę przeistoczenia. Większość gdańskich duchownych podpisała się pod tym dokumentem, nie było jednak wśród nich Morgensterna, który także podburzył przeciwko zawartym w „Formula Concordia” tezom kilku innych teologów. Znalazł się wśród nich Mathias Flacius, który w zadedykowanej gdańskiemu magistratowi rozprawie o Najświętszym Sakramencie nazwał duchownych, którzy poparli Barthena „wilkami w owczej skórze”, zaś samych członków magistratu „potajemnymi deprawatorami”. Format bibliograficzny: 4. Pieczątki: 1, 10, 11, 20. Dawne sygnatury: T.5. Na przedniej okładzinie rękopiśmienna zapiska (znak własnościowy): No.92 ex libris Simon Loissi.Krawędzie przycięte ; typ oprawy (materiał) – biały pergamin (oprawa z japem) (obcięte japy) ; okładziny - brak (oprawa miękka) ; pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów ; niewielkie deformacje ; niewielkie przedarcia / ubytki ; znaczne zabrudzenia ; znaczne zacieki / zaplamienia ; znaczny stopień zainfekowania mikroorganizmami. Uwagi: E.XXII.562. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.